Tímarit Máls og menningar - 01.09.1987, Page 109

Alan Paton
Eyðilandið
Um leið og rútan ók af stað aftur vissi hann um hættuna, því í ljóskeilun-
um sá hann móta fyrir ungu mönnunum sem stóðu undir trénu. Það var
þetta sem öllum stóð beygur af: að vita ungu menninga bíða eftir sér.
Hann hafði talað um það, nú átti hann að sjá það með eigin augum.
Það var orðið of seint að hlaupa eftir rútunni; hún hvarf niður myrka
götuna einsog eyland uggleysis í hafsjó ógna. Þó honum hefði verið
háskinn Ijós aðeins örskotsstund, var hann þegar orðinn þurr í kverkun-
um, hjartað ólmaðist í brjóstinu, eitthvað innra með honum æpti hástöf-
um í mótmælaskyni við það sem í vændum var.
Kaupið hans var í buddunni; hann fann þyngd hennar við lærið. Það
var hún sem þeir vildu ná af honum. Ekkert skipti máli til jafns við það.
Það mátti gera konuna hans að ekkju, börnin hans að föðurleysingjum,
ekkert skipti máli til jafns við það. Miskunn var óþekkt hugtak.
Sem hann stóð þarna á báðum áttum heyrði hann ungu mennina nálg-
ast, ekki einungis frá þeirri hliðinni þarsem hann hafði séð þeim bregða
fyrir, heldur líka frá hinni. Þeir sögðu ekki orð, fyrirætlun þeirra var ó-
sveigjanleg. Fótatakið barst til hans með kvöldkulinu. Staðurinn var vel
valinn, því að baki honum var hár múrveggur nunnuklaustursins og
harðlæstar dyr sem ekki mundu opnast fyrren maður væri dauður.
Handanvið götuna var eyðilandið, þakið vírum og járnarusli og hræjum
gamalla bíla. Þar leyndist einasta von hans og hann mjakaði sér í átt
þangað; í sömu svifum vissi hann af blístrinu að ungu mennirnir voru
líka þar.
Skelfing hans var gagntæk og snögg, dauninn af henni lagði frá
skrokknum uppí nasirnar. Á samri stund tók einn þeirra til máls og gaf
fyrirskipanir. Hann var kominn í þvílíka sjálfheldu að allt í einu fylltist
hann þrótti og heift, og hann hljóp í átt til eyðilandsins og sveiflaði
þungum staf sínum. í myrkrinu grillti hann í skugga sem nálgaðist
hann, og hann sveiflaði stafnum í átt til hans og heyrði hann gefa frá sér
371