Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Page 74

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1993, Page 74
skilningi á sektarkennd hvíta mannsins, það eru peningar í henni, jafnvel ný drátt- arvél, eins og ein sögupersónan er látin segja. Síðustu orð sögunnar eru að ferðin hafi verið fyrirhafnarinnar virði. Sömu dagbækur hafa einnig verið nýtt- ar af frumbyggjahöfundinum Colin John- son í skáldsögunni Doctor Wooreddy’s Prescription for Enduring the Ending of the World (1983). Þar er sagan sögð frá sjónarhóli frumbyggja og lítur þá Robin- son töluvert öðruvísi út, hann er draugur, en þannig vísuðu frumbyggjar til hvítra, og góður ásetningur hans leiðir nú til nokkurs konar ragnaraka. Slíkum ferðum til blendins upphafs fer nú fjölgandi í áströlskum bókmenntum. Upphafið er sérlega blendið fyrir hvíta vegna þess að þeir þurfa á frumbyggjum að halda til að réttlæta baráttu sína, land- nemamýtur sínar, en um leið er ljóst að „stríðsglæpir" hafa verið framdir án þess að frumbyggjum væri sagt formlega stríð á hendur, því síður gerður friðarsáttmáli. Það getur þar af leiðandi vafist fyrir Aströlum nútímans að réttlæta veru sínu í Eyjaálfu. Því hefur jafnvel verið haldið fram að hið miðlæga samfélag muni ekki skilja sjálft sig meðan það virði menningu 27 og sjónarmið frumbyggja að vettugi.- En höfundar beita allrahanda aðferðum til að fást við þjóðernið og þann tilvistar- vanda sem við blasir. Eiga hvítir heima í Ástralíu? er meðal annars spurt í rómaðri skáldsögu hvíta Vestur-Ástralans Tims Wintons (1991). Þar notar hann gamalt hús sem táknmynd fyrir Ástralíu og sögu hvíta mannsins. Fyrri ábúendur hafa runnið saman við innviði hússins, og svartar vofur eru á kreiki, en nýir íbúar þurfa tíma til að sættast við húsið, og húsið til að sættast við þá. Það er ekki fyrr en eftir langa mæðu að íbúunum finnst þeir eiga heima í húsinu og eftir það þríf- ast þeir hvergi annars staðar. Peter Carey, sem er líklega þekktasti höfundur Ástrala um þessar mundir, fæst einnig við þjóðernið í sínum verkum. Honum virðast samskiptin við Bandarík- in jafn hugleikin og samskiptin við Bret- land, sem hann skopstældi á grátbros- legan hátt í Booker-verðlaunabókinni Oscar og Lucinda 1988. Hápunktur þeirr- ar sögu er þegar innflytjandinn Oscar reynir að sanna sig fyrir Lucindu með því að flytja glerkirkju til þorps inni í landi. Hann kemur kirkjunni að vísu á áfanga- stað, en svo sekkur undan henni prammi þar sem hún stendur við árbakkann og kauði drukknar, þó ekki fyrr en honum hefur tekist að geta einni þorpsstúlkunni barn (þar koma tengslin við sögumann bókarinnar, Oscar var langafi hans). Þessi hluti bókarinnar minnir reyndar nokkuð á eina frægustu bók Patricks Whites, Voss (1957), þar sem þýskur landkönnuður freistar þess að ferðast yfir þvera Ástralíu, en kemst að því að hans vestrænu vísindi, tól og tæki duga skammt til slíks ferða- lags, hvað sem ofurmennisvilja hans líð- ur. Elizabeth Jolley glímir við samskipti Bretlands og Ástralíu í Miss Peabody’s Inheritance (1983), nánar tiltekið við klisjur og goðsagnir um Ástralíu. Segja má að hún láti nýlenduna skrifa herra- þjóðinni, því sagan hverfist um bréfa- skipti breskrar piparmeyjar, fröken Peabody, og ástralskrar skáldkonu, en bréf þeirrar síðarnefndu eru lunginn úr bókinni. Skáldkonan segir ekki aðeins frá sjálfri sér, heldur lætur hún fylgja kafla úr 72 TMM 1993:3
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.