Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1994, Blaðsíða 52

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1994, Blaðsíða 52
En stórvirkin héldu áfram að streyma úr penna hans (hann hafði litla trú á ritvélum) eftir því sem árin liðu, og 1940, þegar hann var kominn fast að sjötugu, birtist 1000 síðna söguleg skáldsaga frá Wales 14. aldar, Owen Glendower. Þá voru fimm ár liðin frá því Powys flutti til Wales, hann var hættur fyrirlestrahaldi og tekinn að helga sig ritstörfum eingöngu. Hann hafði selt býli sitt í New York fylki, og með honum austur um haf fluttist amerísk kona, Phyllis Playter, sem hann hafði kynnst 1922. Allt frá barnæsku hafði hann verið gagntekinn af velskri sögu og bókmenntum, faðir hans hafði lagt ríka áherslu á að hann væri kominn af gömlu Powysunum í Wales og þetta tendraði undireins ímyndunarafl drengsins og mettaði hugsun hans. Bræður hans, Llewelyn og Theodore létu sér hinsvegar fátt um fmnast varðandi þennan mikla Wales-áhuga eldri bróðurins, og þegar John flutti aldraður maður til Wales og tók að skrifa um velsk málefni einsog innfæddur væri, benti Llewelyn honum heldur þurrlega á að enginn Powys hefði verið í Wales í 400 ár og blóðið væri víst tekið að þynnast allverulega. En John Cowper Powys lét ekki af sannfæringu sinni, samsömun hans við þetta landsvæði tók á sig næstum dulhyggjulega mynd, hann varð æ velskari í háttum og hugsun. Þessi afstaða mótaði að sjálfsögðu verk hans í síauknum mæli með tímanum. Milli 1940-50 skrifaði hann af meira þrótti en nokkru sinni og lét öll mál til sín taka, þar á meðal styrjöldina, eins og nærri má geta, hann var að ýmsu leyti nálægt Tolstoj í andófi sínu gegn stríðsöflum. Heimspeki, skáldskapur, bókmenntaritgerðir og fleira, allt streymdi þetta frá honum jafnt og þétt, þó tímarnir væru drungalegir og hann byggi við hreina fátækt á köflum. Þegar hann er kominn fast að áttræðu kemur út tröllaukin skáldsaga sem ber nafnið Porius, gerist á hinum myrku öldum í sögu Bretlands, um aldamótin 500, og fer vítt og djúpt um svið ímyndunar, sagnfræði og goðsagnaheima. Margir vilja setja Porius upp að hlið A Glastonbury Romance sem annað meginrit hans. Handritið var upphaflega um 3200 síður, en átti að vísu eftir að styttast þrefalt þegar upp var staðið. Annars var Powys svipaður Thomas Wolfe að því leyti að honum var annað lagnara en að snurfusa bækur sínar, og þegar handrit hans voru skorin til útgáfu var það yfirleitt gert að frum- kvæði útgefenda, og í umræddu tilviki stytti hann söguna nauðugur viljugur. Á þessu méli hafði hann meðfram verið að vinna að bókum um þá tvo höfunda sem hann mat hvað mest, Dostojevskí og Rabelais. Bók hans um Dostojevskí kom út 1946, og Rabelais tveimur árum síðar. Síðasta stóra skáldsagan í hans „gamla stíl“ kemur svo út 1956, þegar hann er 84 ára, heitir The Brazen Head, hnitast um 13. aldar heimspekinginn og vísindamanninn Roger Bacon. Upp úr því og fram yfir nírætt tekur hann að skrifa fantasíur, stuttar sögur slungnar allt að því ungæðislegri lífsgleði og óhugnaði í senn, 50 TMM 1994:2
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.