Tímarit Máls og menningar - 01.06.1994, Síða 84

yfirvofandi, án flýtis, án óhjákvæmileika, án hinnar ófyrirsjáanlegu komu
þess sem er annað, þess sem við tökum að öllu leyti mið af og tillit til.
— Hvaða merkingu hefur það, með hliðsjón afþessu, að tala um viðburð?
J.D.: Það er annað nafn yfir það sem ekki er hægt að smækka eða afneita
(eða aðeins, ef þið viljið heldur, að afneita) í því sem gerist. Það er annað
nafn yfir sjálfa reynsluna, sem er alltaf reynslan af einhverju öðru. Viðburð-
urinn lætur ekki innlima sig í neitt annað hugtak, jafnvel ekki veruhugtakið.
Setningar eins og: „Það er“ og „að það verði eitthvað frekar en ekkert“ heyra
ef til vill fremur undir reynsluna af viðburðinum heldur en hugsunina um
veruna. Koma viðburðarins er það sem ekki er hægt að —og aldrei má—
koma í veg fyrir, hún er annað nafn yfir sjálfa fr amtíðina. Þetta þýðir ekki að
það sé gott í sjálfu sér að hvað sem er gerist eða ekkert; og ekki heldur að það
eigi að hætta að reyna að afstýra því að sumt eigi sér stað (annars væri engin
ákvarðanataka, engin ábyrgð, af siðferðilegum, stjórnmálalegum eða öðrum
toga). Yfirleitt reynirmaðuraldrei aðkomaívegfyrirviðburðinema maður
haldi að þeir loki framtíðinni eða beri í sér dauðann, að þeir séu viðburðir
sem binda enda á möguleikann á viðburði og útiloka jákvæða og opna
afstöðu gagnvart komu þess sem er annað. Það er í þessum punkti sem
hugsun um viðburðinn opnar leið fyrir eitthvað sem er í ætt við messían-
isma, alveg sama þó það sé sértækt, formlegt eða eyðilegt, alveg sama þó það
sé eins laust við að vera „trúarlegt" og hugsast getur. Það er einnig í þessum
punkti sem þessi skírskotun til hins messíanska verður ekki skilin frá rétt-
lætinu, en ég greini hér enn á milli réttlætis og laga og réttar. (Ég sting upp
á að gera þennan greinarmun í Force de loi [1 krafti laganna, væntanleg á
þessu ári. Aths. þýð.] og Spectres de Marx [ Vofur Marx, kom út í fyrra. Aths.
þýð.], þar sem þetta er í raun fýrsta fullyrðingin). Ef viðburðurinn er það
sem kemur, hendir, sækir mann heim, þá nægir ekki að segja að þessi koma
„sé“ ekki, að hún tilheyri ekki neinni tegund verunnar. Nafnorðið koman eða
sögnin að koma tæma ekki heldur merkingu orðsins „komdu“ sem þó er
mynd af sama orði. í öðrum skrifum mínum hef ég off leitast við að greina
boð eins og þessi, þetta ákall sem beygir sig ekki undir veru neins sem er. Þó
það beinist til einhvers tjáir það hvorki þrá, skipun, bæn, né beiðni, sem það
boðar vissulega og getur búið í haginn fyrir. Það þarf að hugsa viðburðinn
á grundvelli þess að segja ,3comdu“ en ekki öfugt. „Komdu“ er sagt við hinn,
við aðra sem enn hafa ekki verið ákvarðaðir sem persónur, sem sjálfsverur,
sem jafningjar (að minnsta kosti í merkingu útreiknanlegs jafngildis). Það
er þetta „komdu“ sem skapar skilyrði fyrir reynslunni af komunni, af
viðburðinum, af því sem kemur eða kemur fyrir. Þess vegna skapar það
einnig skilyrði fyrir því sem ekki er hægt að segja fyrir um, vegna þess að það
kemur frá öðrum. Það eru ekki til nein fyrirfram gefin viðmið fyrir messí-
anismann. Ef slík viðmiðun væri til, ef hægt væri að sjá fyrir, ákvarða
82
TMM 1994:2