Tímarit Máls og menningar - 01.06.1994, Síða 87

aðra hægrimanna. Sem dæmi má
taka að viss andstaða gegn Evrópu-
samrunanum getur kynt undir stefn-
ur með þjóðernislegu yfirbragði bæði
til hægri og til vinstri, þótt þær byggi
annars á ólíkum hvötum og mismun-
andi greiningu á ástandinu. Margir
vinstri menn hafa réttilega áhyggjur
af því hvað öflugustu ríkin í ESB
leggja mikla áherslu á efnahagsmál.
Þeir hafa einnig áhyggjur af peninga-
stjórnun og pólítískri stefnu þessara
ríkja, og því gæti ákveðinn hluti
vinstrihreyfmgarinnar í reynd gert
bandalag við þjóðernisstefnu og and-
evrópska hugsun öfgamanna til
hægri. Upp á síðkastið hefur Le Pen [leiðtogi öfgasinnaðra þjóðernissinna.
Ats. þýð] lagt mikla áherslu á andstöðu sína við „fríverslunarstefnu“ og
„efnahagslega frjálsræðisstefnu“. Þótt aðrar hvatir búi að baki hjá honum,
getur þessi tækifærissinnaði málflutningur gert hann að „traustum banda-
manni“, eins og sagt var forðum, þeirra sem beina vinstrisinnaðri gagnrýni
að þeim kapítalíska rétttrúnaði og peningahyggju sem tröllríður Evrópu um
þessar mundir. Aðeins árvekni og skýr viðbrögð, hvort sem það er í orðum
eða gerðum, geta leyst úr slíkum flækjum, greint þær í sundur. Hættan á að
þessari tvenns konar afstöðu verði ruglað saman er stöðug, alvarlegri en
nokkru sinni fyrr, ef til vill er hún „í reynd“ óhjákvæmileg: t.d. í kosningum.
Jafnvel þótt maður reyni — eins og ávallt ber að gera — að gera greinarmun
á eigin afstöðu og annarra, í þeim forsendum sem maður gefur sér, í öllu því
sem líkist því að „gera grein fyrir atkvæði sínu“, hvort sem það kemur fram
á prenti, í orði, í aðgerðum, eða við þær aðstæður sem skapast við kosningar
(og hver skapar þær einmitt?), þá verður aldrei hægt að horfa framhjá þeirri
staðreynd að atkvæðin gegn Evrópusamrunanum frá vinstri eru lögð saman
við þau sem koma frá hægri. Og hið sama gildir um atkvæðin frá hægri og
vinstri sem greidd eru til stuðnings Evrópusamrunanum. Eins og þið vitið
er einnig til vinstrisinnað fólk sem er endurskoðunarsinnað (ég tek það fram,
eins og ávallt á að gera, að þetta orð á við þá sem neita því að Shoah, helför
Gyðinga, hafi átt sér stað) og hefur fallið í gryfju Gyðingahaturs (nema hatrið
hafi gert það að endurskoðunarsinnum). Sumt af þessu fólki byggði afstöðu
sína, á misruglaðan hátt þó, á grundvallarandúð á Ísraelsríki, eða, enn
þrengra, á vandlætingu á framkomu Ísraelsríkis, jafnvel allt frá því það var
stofhað. Myndi slíkur ruglingur standast heiðarlega og hugrakka greiningu?
Menn verða að geta verið á móti tiltekinni stefnu tiltekinnar ríkisstjórnar
ísraels án þess að vera í grundvallaratriðum á móti tilvist þessa ríkis (ég
TMM 1994:2
85