Dagblaðið Vísir - DV - 09.03.2012, Qupperneq 50

Hvað er að
gerast?
Laugardagur
Föstudagur
10
mar
9
mar
Agent Fresco í Gamla Bíói
Hljómsveitin Agent Fresco spilar á
órafmögnuðum tónleikum ásamt
strengjasveit í Gamla Bíói í kvöld.
Upphitun er í höndum hljómsveit-
arinn Elda sem er skipuð Valdimar
Guðmundssyni og Björgvin Ívari
Baldurssyni .
Stefán – Af fingrum fram
Stefán Hilmarsson kemur fram í
tónleikaröð Jóns Ólafssonar, Af
fingrum fram. Einstakir spjalltón-
leikar þar sem áhorfendur komast í
nálægð við tónlistarmennina. Tón-
leikarnir eru í Salnum í Kópavogi og
hefjast klukkan 20.30.
Söngkonur stríðsáranna
Tónleikar með Kristjönu
Skúladóttur leikkonu þar sem
hún flytur lög sem voru vinsæl í
síðari heimsstyrjöldinni. Marlene
Dietrich, Veru Lynn, Edith Piaf og
fleiri söngkvenna verður minnst,
bæði með söng en ekki síður með
frásögnum af afrekum þeirra á
stríðsárunum. Tónleikarnir fara
fram í Iðnó og hefjast klukkan 20.
Karlakórinn Heimir
Karlakórinn Heimir úr Skagafirði
heldur tónleika í Guðríðarkirkju
í Reykjavík. Þeir hefjast klukkan
17.30. Á dagskrá tónleikanna verða
nokkur lög af Vínartónleikum
kórsins sem haldnir voru í Miðgarði
í janúar síðastliðnum ásamt
öðrum lögum, bæði innlendum og
erlendum.
Litháískur rokksöngvari
Andrius Mamontovas frá Litháen
syngur og spilar eigin lög á tón-
leikum í Salnum. Andrius er vel
þekktur tónlistarmaður í Litháen.
Hann er einn af stofnendum
Foje, þekktustu rokkhljómsveitar
landsins. Tónleikarnir hefjast
klukkan 20.
Tiesto með tónleika
Tiesto, einn þekktasti plötusnúður
heims heldur tónleika í Vodafone-
höllinni. Nýlega var hann kosinn
„besti plötusnúður allra tíma“ í
könnun sem gerð var af dans-
tónlistarblaðinu MIXMAG.
50 9.–11. mars 2012 Helgarblað
„Sorinn
beint í æð“
„Gott og vel sagt
ævintýri í fyrirrúmi.“Menning
m e n n i n g @ d v . i s | d v . i s / m e n n i n g Svartur á leik Skrímslið litla systir mín
Harkan meiri í dag
H
arkan kom mér á
óvart. Það var miklu
frekar að ég þyrfti að
tóna niður en hitt.
Sumt er einfaldlega
ótrúverðugt þótt það sé satt.
Til dæmis heyrði ég af gaukum
með sveðju sem voru að reyna
að fletta höfuðleðri af manni
sem skuldaði þeim smáræði.
Ég þurfti því að sigla á milli
skers og báru í því,“ segir rit-
höfundurinn Stefán Máni
Sigþórsson sem fór í ítarlega
heimildaöflun þegar hann
skrifaði bókina Svartur á leik
sem kom út árið 2004.
Hitti þekkta glæpamenn
Bókin og samnefnd kvik-
mynd fjalla um undirheim-
ana í Reykjavík skömmu fyrir
aldamótin 2000. Stefán Máni
komst í samband við starf-
andi glæpamenn í von um að
fá smá nasaþef af þeirri veröld
sem þeir lifa í. „Það var lítið
mál að komast í snertingu við
þennan heim. Þetta er svo
lítið land. Hér þekkir maður
mann. Ég var og er enn í dag í
sambandi við lögreglumenn
sem ráðlögðu mér og bentu
mér á hverja væri óhættara
að tala við en aðra. Það var
enginn glannaskapur í mér,“
segir Stefán Máni sem vill sem
minnst ræða samskipti sín
við þekkta glæpona lands-
ins. „Eins og áður hefur komið
fram var ég meðal annars í
samskiptum við Rúnar Ben
Maitsland á meðan hann sat
inni sem og aðra sakborninga
úr stóra fíkniefnamálinu, sem
þá var kallað þarna 1999–2000.
Annars vildu þessir menn fá
að njóta nafnleyndar og það
sama gilti um löggurnar. Oftast
voru þetta fíkniefnalöggur sem
vildu ekki láta nafns síns getið.“
Atvinnuglæpamenn
Stefán Máni segist telja að
undirheimarnir hér á landi
séu orðnir enn harðari en þeir
voru þegar hann skyggðist þar
inn á sínum tíma. „Þetta var
miklu sakleysislegri heimur
en í dag. Litlar klíkur og vina-
hópar. Þetta eru ennþá klíkur
en umfangið er orðið miklu
stærra. Það er meiri fyrirtækja-
bragur á þessu. Efst eru jafnvel
menn sem kannski óhreinka
aldrei á sér hendurnar en eru
með aðra sem sjá um skít-
verkin og sitja jafnvel fyrir þá
inni. Þeir kippa sér lítið upp
við að fá dóm, líta á það sem
fórnarkostnað og vonast bara
eftir umbun þegar þeir koma
út aftur. Þessi heimur er orðinn
stærri, harðari og mun betur
skipulagður. Þetta eru ekki
lengur einhverjir gaukar sem
vonast til þess að verða ríkir á
stuttum tíma heldur atvinnu-
menn sem eru komnir til að
vera,“ segir hann og bætir við
að það sé orðið mun erfiðara
fyrir lögregluna að eiga við
þetta í dag en var. „En ég bæði
held og veit að lögreglan er að
gera stórkostlega hluti og hún
er að gera sitt besta. Þetta er
samt ekkert grín. Við sjáum
það á skipulaginu, mótorhjó-
laklíkum, útlendingum – þetta
eru orðnir meiri fagmenn sem
gerast alltaf ósvífnari,“ segir
Stefán Máni en vill ekki taka
svo hart í árinni að halda því
fram að það sé of seint í rass-
inn gripið að ætla sér að koma
í veg fyrir að erlend glæpa-
samtök nái bólfestu hér á
landi. „Það er aldrei of seint
að berjast og mín skoðun er sú
að lausnin felist í því að ríkis-
lögreglustjóri og sérsveitin fái
frjálsari hendur,“ segir hann og
bætir við að þótt löggan sé oft
harkalega gagnrýnd fyrir að-
gerðaleysi beri flestir ómælda
virðingu fyrir henni og hennar
starfi.
Vitneskja er hættuleg
Stefán segist ekki geta hugsað
sér að sinna störfum lögregl-
unnar eftir þessa reynslu. „Ég
hefði ekki beinin í það. Engan
veginn. Lögreglan er að vinna
störf sem ég væri einfaldlega
ekki hæfur til að sinna,“ segir
hann og viðurkennir að hafa
stundum orðið hræddur. „Bæði
beint og óbeint. Þarna var ég
að heyra og sjá hluti sem er
kannski betra að heyra hvorki
né sjá. Þessi heimur er svolítið
þannig. Menn voru kannski að
gaspra um hluti sem ég kærði
mig ekki um að vita. Vitneskja
getur verið hættuleg, eins og
kemur sterkt fram í myndinni.
Þar er mikið talað um rottur –
rottur sem kjafta frá. Því minna
sem maður veit af þessum
heimi því betra.“
Heillandi en óhugnan-
legur heimur
Stefán Máni var algjör
græningi þegar hann hóf að
safna heimildum fyrir bók-
ina og hafði aldrei komist
í tæri við menn úr undir-
heimunum. „Ég var mjög
rólegur unglingur. Var bara
tölvunörd sem sat heima
og forritaði,“ segir hann og
bætir við að hann hafi til að
mynda aldrei reykt tóbak og
hafi byrjað seint að drekka.
„Þessi heimur var því alveg
nýr fyrir mér og þess vegna
var hann líka heillandi,“
segir hann en bætir við að
það hafi verið óhugnan-
legt að fylgjast með ungum
krökkum hanga með glæpa-
gengjum. Sjálfur er hann
foreldri og segist mátulega
hræddur um að krakkarnir
hans villist af braut. „Maður
verður að gera sitt besta
sem uppalandi og ábyrgt
foreldri. Mestu máli skiptir
að vera vakandi og á verði
og að grípa inn í ef manni
finnst tilefni til. Foreldrar
þurfa hiklaust að grípa inn
í því krakkar vilja oft að þau
séu stoppuð, þótt þau segi
það ekki beint. Þarna vill
enginn vera.“
„Til dæmis
heyrði ég af
gaukum með sveðju
sem voru að reyna
fletta höfuðleðri af
manni sem skuldaði
þeim smáræði.
n Stefán Máni kynnti sér undirheima Reykjavíkur þegar hann skrifaði bókina Svartur á leik
Stefán Máni Stefán Máni
hafði aldrei áður komist í
tæri við menn úr undir-
heimunum þegar hann hóf
heimildasöfnun fyrir bókina
Svartur á leik.
Mynd SigtRygguR ARi