Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2014, Page 29

28
óeðlilega útlits sjálfs. Algengustu viðbrögðin við óeðlilegu útliti kynfæra í
okkar menningu, nú um stundir, eru ekki ólík þeim sem Kristeva nefndi; að
lagfæra hið vanskapaða og óeðlilega. Án efa er það réttlætanlegt í sumum
og jafnvel mörgum tilvikum. Í öllum slíkum tilvikum verður þó að ganga
út frá meginreglu á sviði læknisfræðilegrar siðfræði vestrænnar menningar
sem er skaðleysisreglan sem jafnframt er taumhaldsskylda. Þetta er einmitt
krafa allra intersex samtaka hvarvetna: að halda að sér höndum og aðhafast
ekki. Þýsku lögin undirstrika það.
Að þessu sögðu tel ég að ávinningur laga, líkt og þeirra sem nýlega voru
sett í Þýskalandi, sem gefa foreldrum möguleika á að bíða með ákvörðun
um kynferði intersex barns, sé augljóslega að þau geti komið í veg fyrir
hugsanlegan skaða fyrir það barn sem í hlut á. Mér fyndist það ekki ólík-
legt að brátt yrði sú krafa sett fram víðar í þessum málaflokki að rétt sé að
viðkomandi einstaklingur fengi möguleika á að taka sjálfur ákvörðun um
kyn sitt þegar kynvitund viðkomandi er komin í ljós og jafnframt ráða því
hvort einhverjar aðgerðir verði gerðar á kynfærum hans. Þetta er þó trú-
lega hægara sagt en gert í menningu þar sem gagnstæðukynjalíkan er alls-
ráðandi. Að vera milli kynja eða án kyngreiningar í slíku umhverfi er mikil
áskorun enn sem komið er. Einn mikilvægasti ávinningur þýsku laganna
tel ég því vera þann að vestræn menning taki til við að íhuga eigin kynja-
skilning á gagnrýninn og skapandi hátt. Gagnstæðukynjalíkan það sem
menning okkar hefur lengi haft að forsendu verður að þola slíka áskorun.
Tímabært er að hrista upp í því, bera það saman við annan kynjaskilning
annarra menningarheilda og vinna að því að gera menningu okkar hæfari
til að takast á við margbreytileika á sviði líkama og kynfæra.
Ú T D R Á T T U R
Eitt, tvö, þrjú kyn.
Þverfræðilegar hugleiðingar um óljóst kyn og óvenjulega líkama
Flókin tengsl menningar og líkama eru meginumfjöllunarefni greinarinnar. Hvati
hennar eru nýleg lög um þriðja kynið í Þýskalandi þar sem heimilað er að bíða með
ákvörðun um kynferði barna sem fá greininguna intersex við fæðingu. Fyrirbærið
intersex er talið eiga við í 1,7 af hverjum eitt hundrað fæðingum og jafnframt að um
það bil ein skurðaðgerð sé framkvæmd á móti hverjum tvö þúsund fæðingum. Inter-
sex fólk hefur víða með sér samtök og krefst aukins sjálfsákvörðunarréttar um sín
Sólveig AnnA BóASdóttiR