Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2015, Side 95

94
hvað snýst þetta allt saman?“ skrifaði Joseph Conrad í bréfi til H.G. Wells
árið 1901.16 Þó að sögusvið Jane Austen virðist vera smágert og hvers-
dagslegt hefur myndast í kringum höfundarnafn hennar risastór markaður
um bækur þar sem konur eru aðalneytendur. Í inngangi sínum að Dear
Jane Austen segir Patrice Hannon að mannlegt eðli sé það sama og þegar
Austen skrifaði bækur sínar og að enginn annar höfundur hafi miðlað
betur skilningi sínum á því, skapað sannari mynd af hugsunum, hegðun og
samræðum karla og kvenna í daglegu lífi.17
Í söguþræði margra skáldsagna sem fjalla um mannbótargildi Austen er
sjálfshjálparmenning á dagskrá. Þar er hvatt til þess að leitað sé til Austen
þegar þörfin vaknar fyrir að hefja nýtt líf og gert er ráð fyrir að konur og í
sumum tilfellum karlar öðlist dýpra samband við sjálf sig með því að sækja
í þá visku sem býr í bókum hennar. Það er fátt í daglegu lífi tuttugustu
og fyrstu aldarinnar sem skáldkonan snertir ekki á, lesturinn er hugsaður
sem ferð í átt að betra lífi, sem snýst um ást, vináttu og innihaldsrík sam-
skipti. Lesandinn vonast eftir sínum eigin hamingjuendi og skáldkonan
vísar honum veginn þegar hann villist af leið. Hún er eins og viti sem lýsir
ferðalöngum og leiðir þá úr ógöngum.
Í Jane Austen leshringnum vaknar samkenndin við það að lesa bækur
Austen. Sumir meðlimirnir eru að ganga í gegnum erfiðleika og leshring-
urinn á að aðstoða þá í að finna svör, tilgang og taka ákvarðanir. Þeir eru
allir einhleypir þegar þeir hittast fyrst en hafa síðan allir fundið ástina eða
maka undir lok sögunnar. Að lesa Jane Austen hefur hjálpað þeim að taka
þá áhættu sem felst í því að mynda tilfinningasambönd við aðra. Lesandi
Jane Austen leshringsins veit hinsvegar ekki hvort þessi ákvörðun leiði til
betra lífs fyrir meðlimi hringsins, hvort persónurnar séu í raun og veru
betur staddar eftir að hafa lesið Jane Austen en áður. Þó er nokkuð ljóst að
leshringurinn varð til þess að þær urðu áræðnari í ástarmálum og vildu sjá
ákveðnar breytingar á högum sínum.
Jane Austen sem sameiningartákn og meðferðarfulltrúi
Undir lok metsölubókar Karenar Joy Fowler Jane Austen leshringurinn, er
dregið saman ýmiss konar efni sem tengist lestri á Austen. Þar er að finna
16 Tekið úr bók John Mullan, What Matters in Jane Austen? Twenty Crucial Puzzles
Solved, London og New york: Bloomsbury, 2012, bls. 9.
17 Patrice Hannon, Dear Jane Austen. A Heroine’s Guide to Life and Love, „Author’s
Note“, bls. xiii–xiv.
ALDA BJÖRK VALDIMARSDÓTTIR