Peningamál - 01.11.2011, Qupperneq 22

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
1
•
4
22
prósentu frá því um miðjan ágúst. Áhættuálag á skuldbindingar ríkis-
sjóðs, eins og lesa má út úr vaxtamun nýlegs fimm ára skuldabréfs
ríkissjóðs í Bandaríkjadölum og sambærilegs bréfs bandaríska ríkis-
sjóðsins, hefur einnig hækkað en þó minna. Rétt fyrir útgáfu þessara
Peningamála var það um 4,3 prósentur. Þessi hækkun áhættuálags er í
takt við þróunina víða um heim í kjölfar aukins óróleika á alþjóðlegum
fjármálamörkuðum (sjá nánar í kafla II).
Frá útgáfu síðustu Peningamála í ágúst hefur skammtímavaxta-
munur gagnvart þýskum ríkisbréfum hækkað um 1,6 prósentur á
sama tíma og langtímavaxtamunur hefur lækkað um 0,8 prósentur.
Að teknu tilliti til áhættuþóknunar á krónueignir hefur skamm-
tímavaxtamunur því aukist um rúmlega 0,5 prósentur á sama tíma og
langtímavaxtamunur hefur minnkað um u.þ.b. 1½ prósentu.
Aukinn órói á erlendum fjármálamörkuðum
Mikils óróa hefur gætt á erlendum fjármálamörkuðum og hefur
hlutabréfaverð fallið beggja vegna Atlantshafsins líkt og fjallað er um í
kafla II. Því er ljóst að óvissa hefur aukist á alþjóðlegum fjármálamörk-
uðum frá því í ágúst. Á sama tíma hefur lánshæfiseinkunn Grikklands,
Ítalíu og Spánar og fjölda evrópskra banka verið lækkuð. Seðlabankar
Evrópu, Bandaríkjanna og Bretlands hafa þegar boðað umfangs-
miklar viðbótaraðgerðir til aðstoðar fjármálastofnunum og til að örva
efnahagsumsvif. Þeir hafa m.a. aukið á ný kaup á tregseljanlegum
eignum viðskiptabanka og stækkað lánalínur í því skyni að draga úr
lausafjárvanda bankakerfisins.
Gengi krónunnar styrkist
Rétt fyrir útgáfu þessara Peningamála var gengi krónunnar 2,3%
hærra en fyrir útgáfu ritsins í ágúst sé miðað við viðskiptavegna
gengisvísitölu. Nánar tiltekið hækkaði gengi krónunnar um 2,7%
gagnvart evru, 2,9% gagnvart bresku pundi en lækkaði um 1,1%
gagnvart Bandaríkjadal. Styrking krónunnar skýrist að öllum líkindum
af nokkrum samverkandi þáttum. Líklegt er að hagstætt sumar fyrir
innlendan ferðamannaiðnað hafi leitt til meira gjaldeyrisinnflæðis en
áður var búist við. Einnig jókst vöruútflutningur mikið í september. Að
sama skapi hafa viðskiptakjör verið töluvert hagstæðari en spáð var í
ágúst. Aukinn óróleiki í tengslum við evrópsku skuldakreppuna hefur
Núverandi Breyting frá Breyting frá
vaxtamunur PM 2011/3 PM 2010/4
(28. okt. '11) (16. ágúst) (2. nóv.)
Mismunur á 3 mánaða millibankavöxtum 0,8 0,0 -0,2
Íslands og evrusvæðis deilt með 3 mánaða
sögulegu gengisflökti EURISK1
Mismunur á 3 mánaða ríkisvöxtum leiðrétt 1,9 1,0 0,2
fyrir mismun skuldatryggingarálags ríkisins2
Mismunur á 5 ára ávöxtunarkröfu íslenskra 4,3 0,0 -
og bandarískra ríkisbréfa útgefinna í USD
1. Hlutfall þriggja mánaða vaxtamunar á millibankavöxtum og þriggja mánaða staðalfráviks gengis krónu gagnvart evru. 2. Vaxta-
munur út frá mismun vaxta á íslenskum 3 mánaða ríkisvíxlum og viðskiptavegnum erlendum 3 mánaða vöxtum, leiðréttur fyrir
mismun skuldatryggingarálags (5 daga hlaupandi meðaltal).
Tafla III-2 Vaxtamunur (%)
%
Mynd III-7
Vaxtamunur við útlönd
Daglegar tölur 2. janúar 2009 - 28. október 2011
1. Mismunur á ávöxtun íslenskra og þýskra þriggja mánaða ríkisvíxla.
2. Mismunur á ávöxtun RIKB 19 og 8 ára þýskra ríkisskuldabréfa.
Heimildir: Macrobond, Seðlabanki Íslands.
Skammtímavaxtamunur1
Langtímavaxtamunur2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
201120102009
.
Mynd III-8
Gengi krónu gagnvart erlendum gjaldmiðlum
Daglegar tölur 3. janúar 2008 - 28. október 2011
Kr./EUR, Kr./USD, Kr./GBP
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Bandaríkjadalur (v. ás)
Evra (v. ás)
Breskt pund (v. ás)
Vísitala meðalgengis - viðskiptavog þröng (h. ás)
50
90
130
170
210
250
50
100
150
200
250
300
201020092008
3. janúar 2000 = 100
2011
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
2.000
2.200
2010200920082007
Mynd III-9
Peningamagn í umferð
Janúar 2007 - september 2011
Ma.kr.
M1
M2
M3
Hlutdeildarskírteini í fjárfestingarsjóðum + M3
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2011