Peningamál - 01.11.2011, Qupperneq 5

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
1
•
4
5
I Efnahagshorfur og helstu óvissuþættir
Meginþættir grunnspár Seðlabankans
Vextir Seðlabankans hafa hækkað frá útgáfu Peningamála í ágúst
Frá útgáfu Peningamála í ágúst sl. hefur peningastefnunefnd
Seðlabankans haldið tvo vaxtaákvörðunarfundi. Á fyrri fundinum
samhliða útgáfunni þann 17. ágúst sl. ákvað nefndin að hækka vexti
um 0,25 prósentur en nefndin hélt vöxtum óbreyttum á fundi sínum
þann 21. september. Vextir á innlánsreikningum bankans voru því
3,5% fyrir útgáfu þessara Peningamála, hámarksvextir á 28 daga
innstæðubréfum 4,25%, veðlánavextir 4,5% og daglánavextir 5,5%.
Miðað við rúma lausafjárstöðu fjármálakerfisins má áætla að
virkir vextir bankans liggi nálægt meðaltali innlánsvaxta bankans, sem
er 3,9% um þessar mundir. Stystu vextir á millibankamarkaði eru svip-
aðir. Frá útgáfu Peningamála í ágúst hafa þeir lengstum verið um 0,5
prósentum undir miðju vaxtagangs bankans (þ.e. veðlánavöxtum).
Neikvæðir skammtímaraunvextir styðja við efnahagsbatann
Þrátt fyrir hækkun vaxta Seðlabankans í ágúst eru raunvextir bankans
nánast óbreyttir þar sem verðbólga og verðbólguvæntingar hafa
einnig aukist á flesta mælikvarða. Miðað við núverandi verðbólgu
mælast raunvextir bankans nú um -1½% en um -½% miðað við
meðaltal mismunandi mælikvarða sem er tæplega 3 prósentna lækkun
frá því fyrir ári (sjá nánar í kafla III). Peningastefnan heldur því áfram
að styðja við efnahagsbatann. Raunvextir bankans mælast svip-
aðir og í mörgum iðnríkjum. Þeir eru lægri en í þeim ríkjum sem eru
komin lengra í efnahagsbatanum en hærri en í þeim ríkjum þar sem
peningastefnan nýtur meiri trúverðugleika. Meiri trúverðugleiki gefur
þessum seðlabönkum aukna möguleika til að nota peningastefnuna til
að styðja við efnahagslífið án þess að þurfa að óttast að missa tök á
1. Greiningin í þessum Peningamálum byggist á gögnum sem lágu fyrir í lok október.
Þróun og horfur í efnahags- og peningamálum1
Innlendur efnahagsbati við tvísýnar alþjóðlegar aðstæður
Blikur eru á lofti í alþjóðlegum efnahagsmálum, en enn sem komið er hafa áhrif þeirra á innlendan þjóðar-
búskap verið lítil. Gengi krónunnar hefur heldur styrkst og viðskiptakjör verið töluvert hagstæðari en spáð
var í Peningamálum í ágúst. Innlendur efnahagsbati hefur því haldið áfram og fjármálaleg skilyrði heimila
og fyrirtækja batnað. Hagvöxtur á fyrri hluta ársins reyndist 2½% og er gert ráð fyrir að hann verði rétt yfir
3% á árinu í heild. Þetta er heldur meiri hagvöxtur en spáð var í ágúst og skýrist helst af hagstæðari þróun
utanríkisviðskipta. Horfur eru einnig betri fyrir næsta ár en spáð er 2,3% hagvexti á því ári. Á næstu þremur
árum er spáð um 2½% hagvexti að jafnaði. Útlit er fyrir að verðbólga verði heldur minni á seinni hluta ársins
en spáð var í ágúst. Talið er að hún muni ná hámarki á fyrsta ársfjórðungi næsta árs í 6% en verði minni en
spáð var í ágúst út næsta ár. Þar vegast á sterkara gengi krónunnar og minni innflutt verðbólga á móti minni
slaka í þjóðarbúinu og heldur meira launaskriði en búist var við í ágúst. Samkvæmt spánni verður verðbólga
komin í markmið í lok árs 2013. Mikil óvissa er hins vegar um verðbólguhorfur og styrk og varanleika innlends
efnahagsbata, sérstaklega í ljósi viðsjárverðra alþjóðahorfa.
Mynd I-1
Vextir Seðlabanka Íslands og
skammtímamarkaðsvextir
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 28. október 2011
%
Vextir á veðlánum
Daglánavextir
Hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum
Vextir á viðskiptareikningum
Daglánavextir á millibankamarkaði
Heimild: Seðlabanki Íslands.
2010 2011
0
2
4
6
8
10
12