Peningamál - 01.11.2011, Blaðsíða 27

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
1
•
4
27
IV Innlend eftirspurn og framleiðsla
Ef tekið er mið af fyrirliggjandi bráðabirgðatölum dróst árstíðarleiðrétt
landsframleiðsla saman á öðrum fjórðungi þessa árs eftir samfelldan
vöxt milli ársfjórðunga frá þriðja fjórðungi 2010. Þrátt fyrir það mæld-
ist 2,5% árshagvöxtur á fyrri hluta ársins og er gert ráð fyrir ríflega
3% hagvexti á árinu í heild. Á næstu þremur árum er reiknað með að
hagvöxtur verði að jafnaði um 2½%. Hagvaxtarhorfur í ár og næsta
ár hafa því heldur vænkast frá því sem spáð var í ágúst. Mestu skiptir
breyting á framlagi utanríkisviðskipta til hagvaxtar en eins og áður er
talið að hagvöxtur á næstu misserum verði að mestu drifinn áfram af
vexti innlendrar eftirspurnar.
Bakslag í landsframleiðslu á öðrum ársfjórðungi …
Hagstofa Íslands birti fyrstu áætlanir um þjóðhagsreikninga fyrir annan
ársfjórðung í september sl. ásamt endurskoðun á áður birtum tölum.
Landsframleiðsla er nú talin hafa dregist saman um 4% árið 2010
eða um hálfri prósentu meira en áður var talið. Þrátt fyrir að dragast
saman frá fyrra ári jókst landsframleiðslan milli fjórðunga á seinni
hluta ársins 2010, að teknu tilliti til árstíðarsveiflu. Landsframleiðslan
á fyrsta fjórðungi þessa árs jókst um næstum því 2% frá fyrri árs-
fjórðungi. Bakslag kom hins vegar í vöxtinn á öðrum ársfjórðungi en
þá dróst landsframleiðslan saman um 2,8% frá fyrri fjórðungi, sam-
kvæmt tölum Hagstofunnar. Þrátt fyrir að hún hafi dregist saman milli
fjórðunga á öðrum ársfjórðungi var vöxtur í öllum undirliðum hennar
milli fjórðunga nema birgðabreytingum, en framlag þeirra til hag-
vaxtar milli fjórðunga var neikvætt um 5½ prósentu. Vísbendingar eru
hins vegar um að birgðir séu hugsanlega ofmetnar og útflutningur að
sama skapi vanmetinn (sjá frétt Hagstofunnar frá 8. september sl.).
Tilfærsla milli birgða og útflutnings hefur ekki áhrif á nafnvirði lands-
framleiðslunnar. Hins vegar er ekki útilokað að landsframleiðslan á
föstu verði hafi verið vanmetin af þessum sökum þar sem vægi birgða-
breytinga í keðjutengdum útreikningi á hagvexti á þessu ári er töluvert
minna en vægi útflutnings.1
… þótt landsframleiðslan haldi áfram að aukast á milli ára
Þrátt fyrir samdrátt milli ársfjórðunga jókst landsframleiðslan á öðrum
fjórðungi um 1,4% milli ára samkvæmt tölum Hagstofunnar og er
þetta annar fjórðungurinn í röð sem hún eykst frá fyrra ári. Í spá
Seðlabankans sem birtist í Peningamálum í ágúst var spáð 3% árs-
hagvexti á öðrum ársfjórðungi sem er umtalsvert meira en kemur
fram í tölum Hagstofunnar. Stór hluti skekkjunnar stafar af minni vexti
einkaneyslu og útflutnings. Á móti þessum liðum vegur þó að sam-
neysla og atvinnuvegafjárfesting uxu meira en spáð var.
Hagvöxtur á fyrri hluta ársins heldur minni en spáð var í ágúst
Í Peningamálum í ágúst var spáð 3% hagvexti á fyrri hluta ársins
miðað við sama tíma í fyrra en samkvæmt tölum Hagstofunnar var
1. Miðað við meðalverð á árinu 2010 er vægi birgðabreytinga við útreikning á landsfram-
leiðslu um 0,7 en vægi útflutnings er 2,1.
Mynd IV-1
Þjóðhagsreikningar fyrir fyrri helming 2011
og mat Seðlabankans
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)

PM 2011/3
Hagstofa Íslands
-2 -1 0 1 2 3 4 5 6
Verg lands-
framleiðsla
Innflutningur
Útflutningur
Þjóðarútgjöld
Fjárfesting
Samneysla
Einkaneysla
Mynd IV-2
Verg landsframleiðsla, þjóðarútgjöld
og vöru- og þjónustujöfnuður
1. ársfj. 2005 - 2. ársfj. 2011
Árstíðarleiðréttar tölur á verðlagi ársins 20051
1. Tölur fyrir VLF og þjóðarútgjöld eru árstíðarleiðréttar af Seðlabanka
Íslands. Vegna keðjutengingar þarf summa þjóðarútgjalda og nettó
utanríkisviðskipta ekki að vera jöfn VLF.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Ma.kr.
Verg landsframleiðsla (v. ás)
Þjóðarútgjöld (v. ás)
Vöru- og þjónustujöfnuður (h. ás)

Ma.kr.
175
200
225
250
275
300
325
350
-60
-45
-30
-15
0
15
30
45
‘11201020092008200720062005
Mynd IV-3
Væntingavísitölur
Janúar 2005 - október 2011
Heimild: Capacent Gallup.
Vísitala
Væntingavísitala Gallup
Viðhorf til atvinnuástands
Væntingar til efnahagslífsins eftir 6 mánuði

0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
2011201020092008200720062005