Skírnir - 01.04.1987, Side 48

42
JÓN HJALTASON
SKÍRNIR
óreglulega þó. Matthías var með fleiri framhaldssögur, til dæmis
um ljóta ungann eftir H. C. Andersen, en hann hafði aldrei fleiri en
eina í takinu í senn. Innlendar fréttir skipuðu ávallt stórt rúm og var
áberandi áhugi ritstjórans á verklegum framkvæmdum og mennta-
málum. Um samband Islands og Danmerkur var hins vegar ekki
mikið fjallað í blaðinu og voru það töluverð umskipti frá því sem
verið hafði þegar Jón Guðmundsson stýrði því. Hefur það löngum
verið vani manna að gera lítið úr ritstjórnarferli Matthíasar, hann
hefur verið sagður beggja handa járn, ístöðulítill og skoðanalaus.
Athugum nú hvað hæft er í þessu orðspori.
Matthías og stjórnmálastefna Þjódólfs
Undir lok árs 1876 bar það helst til tíðinda í höfuðstað íslands að
piltar úr Latínuskólanum buðu Reykvíkingum að horfa á sjónleiki.
Undanfarin tvö ár hafði ekkert bólað á slíkum skemmtunum, eða
allt frá því Sigurður málari dó. Nú hugðust skólapiltar ráða bót á
þessu og fjögur kvöld milli jóla og nýárs færðu þeir upp tvö leikrit
eftir Holberg og eitt eftir Heiberg; að auki léku þeir stuttan forleik
eftir Matthías Jochumsson ritstjóra Þjóðólfs. Nefndist hann „Hinn
sanni þjóðvilji". Segir þar frá Isfeldi ritstjóra sem keypt hefur blað-
ið „Fornöldina“ og hyggst leggja á veraldarbrattann með þjóðblað-
ið „Framtíðina“ í farteski sínu. En sem hann er að berja saman
glæst frelsisávarp til þjóðarinnar fer að bögglast fyrir honum hver
sé hinn sanni þjóðvilji. Sækja þá að ritstjóranum fjórir gestir full-
vaxnir og síðar fjórir drengir, allir flytjandi hinn sanna þjóðvilja,
hreinan og tæran. Hængurinn er bara sá að engum þeirra ber
saman. Ritstjóranum unga heldur við örvinglan. - „Ég fæ pólitískt
deleríum," segir hann, en að lokum miskunnar svefninn sig yfir
unga manninn. En þó Matthías hafi svæft ritstjórann þá vill hann
veita honum einhverja fró og ekki síður áhorfendum. Á sviðinu
birtist fjallkonan sjálf, og vilji menn á annað borð skilja þá er hún
skýr í máli þegar hún segir: