Skírnir - 01.04.1987, Síða 182
176
RANNVEIG G. ÁGÚSTSDÓTTIR
SKIRNIR
henni? Það sama hugsar Gullý. Hún vill helst ekki fá Gústa fyrir pabba, var
búin að koma sér upp svo góðum þykjustu pabba, sem las með henni lex-
íurnar og allt, en þessi yrðir ekki á hana, gengur framhjá henni eins og hann
sjái hana ekki. En - undir lokin gat Gullý litla fyrirgefið mömmu sinni. Það
var þegar hún sá hana kyssa Steina. Ast og fyrirgefning. Það eru tvö mikil-
væg lykilorð.
Ástarþríeykið Steini, Svana, Gústi er mjög áberandi en verður svo að láta
undan síga fyrir öðrum örlagasögum sem vilja fá að njóta sín. Af þessum
þremur persónum er það ekki hvað síst Steini sem verður eftirminnilegur.
Hann er að vissu leyti siðferðilegur burðarás gamla hússins og mannlífsins
sem þar hrærist. Hann er elskhuginn vonlausi, vinur barna og gamalmenna,
drykkjurúturinn, sjómaðurinn sem hafið hafnaði og varð að láta sér lynda
landkrabbastarf. Hann var smiður, góður smiður og honum fleygt niður á
allt. En „Hann yrði aldrei snaggaralegur sjóari sem kæmi í land og hrifi
stúlkuna sína í dansinn. Nei. Það yrðu aðrir sem gerðu það. Hann sinnti
um verkstæðið sitt“ (21). Það er Steini sem ástin hrekur hvað lengst út á
brún örvæntingarinnar. Honum verður það ofraun til lengdar að horfa upp
á ástarsamband Svönu og Gústa og hann undirbýr dauða sinn.
Uppi í risinu búa Petra og Beggi (Guðbergur), öldruð hjón. Þau misstu
einkason sinn fyrir mörgum árum í sjóinn, hann féll niður á milli skips og
bryggju, drukkinn. Þess vegna var Petra svo andvíg víni og mátti Beggi ekki
lykta af tappa eftir þetta. Þeirra á milli fer fram skemmtilegt einvígi, góðlát-
legt. Inn í það spil kemur presturinn, Onundur, og síðar Ingunn, systir
Petru, komin frá Ameríkunni. Hún sveik fjölskyldu sína og kærasta og
hljópst á brott til Reykjavíkur þar sem hún fór í ástandið og náði sér í ríkan
Kana. Aldrei, aldrei gæti Petra fyrirgefið þetta lúalega bragð hennar og
niðurlæginguna sem hún leiddi yfir fjölskylduna, aldrei. En hvað skeður?
Undir lokin eru þau gömlu hjónin, Petra og Beggi, að verða húsnæðis-
laus af því rífa átti gamla húsið, og hvergi hægt að fá inni. Kemur þá ekki
Ingunn og býður þeim að búa hjá sér í gamla húsinu fjölskyldunnar, það sé
nóg pláss. Og aldrei, aldrei sagðist Petra mundu geta búið hjá henni. En svo
allt í einu snýst henni hugur, eða var það smátt og smátt, þegar hún fór að
tala við hana systur sína og sá út undan sér hve hún var orðin rýr yfir axlir;
að hún líka var að eldast og komin í klær ellinnar eins og þau hin þrátt fyrir
öll sín armbönd og hringi, og allar sínar giftingar til fjár. Og þar sigraði
systurástin og Petra tók ákvörðun vegna þessarar nýju tilfinningar sem
kom henni gjörsamlega á óvart.
Gullý, Guðlaug Svanhildardóttir, laundóttir Gústa, kemur næst vof-
unni, húsdraugnum að mikilvægi í byggingu sögunnar. Hún er innra lag
sögurammans, tekur við af hallarfrúnni sem húsið er helgað við upphaf
sögu og hún lokar sögunni í samfélagi við sömu frú. Þær tvær ná saman.
Gullý er rétt að kveðja barndóminn. Hún er haldin óþoii unglingsins og
sveiflast á milli þess að vera ástfangin upp fyrir haus og vilja ekki sjá stráka.
Hún á allt eftir. En hún fer vel af stað. Vitrun hennar í lokin lofar góðu um