Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.04.1987, Síða 183

Skírnir - 01.04.1987, Síða 183
SKÍRNIR RITDÓMAR 177 framhaldið. Hún hefur allar forsendur til að verða farsasl kona. Og það byrjar með því að hún fyrirgefur mömmu sinni innra með sér, „eða finnst jafnvel að hún muni kannski geta fyrirgefið henni“ (146). Hún hefur á ein- hvern hátt losnað við steininn úr brjósti sér. I sögu sinni, sem ekki er ýkja löng, þrettán kaflar og 148 blaðsíður með allþéttu letri, byggir Fríða upp heilt þorp. Hún er að nefna nýjar persónur til sögunnar svo seint sem á blaðsíðu 125 (Vilborgu, vinkonu Lóu) og alls líta dagsins ljós um 45 persónur, þar af eru íbúar hússins, alls 12, aðalper- sónur auk þriggja utan úr plássi, þeirra Gústa, Skúla og Ingunnar og ef til vill fleiri. Frásagnaraðferð Fríðu þekkjum við að nokkru leyti úr smásögum hennar: ör atriðaskipti innan hvers kafla sem gefur breytilegt sjónarhorn með því að hafa margar persónur sem líta ólíkt á umhverfi sitt og tilveruna. Það má taka dasmi úr 2. kafla sem er aðeins 7 blaðsíður en þar er skipt sjö sinnum um atriði og sögumann, en allt blandast þetta saman og úr verður margbrotið mannlíf. Höfundur sér inn í hug persóna að vild, notar sér einnig drauma, almannaróm, raddir persóna sem ýmist eiga sér nafnið eitt (Lóa úr Víkinni) eða fá auk nafns eftirminnilegt líf (Sigríður með sínar hvítu hendur og Nonni á löppinni). Þá notar höfundur sér þann forna gald- ur að segja fyrir um hluti og magna upp eftirvæntingu á þann hátt með forboðum, sbr. draum Petru um hrafnana fimm sem ráðast til inngöngu í húsið (37). Vitranir milli svefns og vöku er líka ein aðferð höfundar til að koma heimi sögunnar til skila (106). Hver einn tími mannlegrar vitundar er jafn- góður til slíks, hvort heldur er vaka, draumur, vitrun, ofskynjun, raddir að ofan eða neðan. I lífi skáldskaparins er ekki bara ein rás fremur en í ljósvak- anum. Skáldið vílar ekki fyrir sér að láta sögupersónur sínar tala við drauga enda heldur einn slíkur utan um söguna og ber hana uppi. Enn eitt atriði sem gerir frásöguna svo áhrifamikla er lifandi mál náttúruaflanna. Kaflarnir hefjast oft á náttúrulýsingu sem slær tón frásagnarinnar. Nútímahöfundar ýmsir hafa undanfarin ár forðast náttúrulýsingar eins og heitan eldinn, ótt- ast mærðina eða endurtekningu á gömlum orðaleppum. En í náttúrulýs- ingum Fríðu er sneitt hjá fallgryfjum. Tökum hér dæmi af gamalkunnri mynd, mánaskini: Máninn líður um himininn, hellir undarlegri birtu sinni á jörðina, gagnsærri, ójarðneskri. Máninn líður um himininn, stígur dans við léttar skýjatásur sem vilja hylja hann í faðmi sér, en svo ýtir hann þeim frá sér; einn vill hann stíga næturdansinn sem villir haf, jörð og himin, einn. Ljómi hans er kaldur og það fer hrollur um Steina . . . (100) Skírnir -12
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200
Síða 201
Síða 202
Síða 203
Síða 204
Síða 205
Síða 206
Síða 207
Síða 208
Síða 209
Síða 210
Síða 211
Síða 212
Síða 213
Síða 214
Síða 215
Síða 216

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.