Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1990, Blaðsíða 144

Studia theologica islandica
horfín víðast hvar. Eitthvað gæti þó eimt eftir af henni þar sem söfnuður og
bæjarfélag eru sama eining. Þetta samfélag nær vitaskuld aðeins til þess hóps
af fólki sem er velviljað kirkjunni, styður starfsemi hennar og sér um að við-
halda henni. I sveitum eru að sjálfsögðu einnig til slíkir hópar. Oft eru
ákveðnar íjölskyldur kjarni þessa kirkjufólks. Ekki er alls staðar messað á
hverjum sunnudegi í sveitakirkjum og er guðsþjónustan þá ekki eins reglu-
bundinn þáttur í félagslífínu eins og um getur verið að ræða í stærri kaup-
túnum og kaupstöðum.
TaflaIV,51 Altarisgöngur eftir afstöðu til trúmála:
Efahyggja Einkatrú Játa kristna trú Upprisutrú
n= 106 340 227 99
Arlega 1 2 14 17
Stundum 52 77 65 71
Aldrei 47 21 21 12
100 100 100 100
Vart getur komið á óvart að sterkt samband sé milli trúarafstöðu og altaris-
göngu þar sem meðtekið er heilagt sakramenti. En taflan er engu að síður
einkar athyglisverð og gefur ýmsar upplýsingar. Hún gefur t.d. til kynna að lítill
munur er á tíðni altarisgangna meðal þeirra sem ekki eru trúaðir og þeirra sem
hafa sína „einkatrú“. Einnig sýnir hún að um helmingur þeirra sem ekki eru
trúaðir fara einstaka sinnum til altaris. Sennilegt er að það sé mest í sambandi
við fermingar. Þá sést einnig að um einn af hverjum fímm úr þeim hópi, sem
segist játa kristna trú, fer aldrei til altaris. Er það athyglisvert þegar haft er í
huga hversu altarissakramentið er miðlægt í kristinni trú og kenningu, m.ö.o.
sjálfur kjarninn í kristninni, fyrir þá sem trúa ájesú og fórnardauða hans fyrir
syndir mannanna svo þeir megi hólpnir verða. E.t.v. endurspegla þessar tölur
hversu litla áherslu prestar lögðu til skamms tíma á það að gera altaris-
sakramentið að reglulegum þætti í guðsþjónustunni. Má hér minna á það sem
áður hefur komið fram, að svipað hlutfall þeirra sem segja sig játa kristna trú
og aldrei fara til altaris fer aldrei eða næstum aldrei í kirkju til að vera við
almenna guðsþjónustu.
Tæplega helmingur þeirra sem sækir mánaðarlega guðsþjónustu leggur mikla
áherslu á altarissakramentið fyrir sig persónulega en aðeins 6% þeirra sem ekki
fara til kirkju (eða sjaldnar en einu sinni á ári) telja það hafa mikla þýðingu.
Þetta sýnir að samfélagið um guðsþjónustuna, þ.e. hinn virki hluti safnaðarins
hefur að mestum hluta kirkjulegt viðhorf til altarissakramentisins.
142
j