Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1993, Blaðsíða 93

MULAÞING
91
Samúð afa með málleysingjunum og máttvana var fölskvalaus. f Bog-
manninum, kvæði sem hann þýddi, leynir samúðarkenndin sér ekki.
Umhverfis hólmann háa
hreyfir sig öndin mjúk.
Hreina um brjóstið bláa
báran sinn vefur dúk.
Bogmaður sig þar beygir
brattri í urðargjá
skýtur, en höfuð hneigir
haföndin fríð á brá.
Hlýju að hreiðri framar
henni er bönnuð leið.
Ekkert nú lengur amar,
enga hún kærir neyð.
Hann er samkvæmur sjálfum sér þegar hann fordæmir í dagbók þrjá
pörupilta utan úr þorpi fyrir að steypa hrafnshreiðri í landi Stöðvar. Sak-
ar hann þá um morðgirni og drápsfýsn. Ekkert hafi réttlætt verknaðinn.
Þel hans til smælingja lýsir sér þegar þingeyskur förumaður gistir í Stöð
og fræðir prestshjónin mikið um Langanes, Þistilfjörð og Sléttu. Aðrir
hér í firðinum höfðu falið sig fyrir honum og úthýst honum.
Húskveðja og útfararræða yfir Sveini Jónssyni á Hvalnesi lýsir sama
hugarfari. Sveinn hafði síðari hluta ævi sinnar verið haldinn meini sem
dró hann til dauða. Hann helgaði skerta krafta sína heimili, konu og
börnum en gaf sig ekki að samfélagsmálum. Svo virðist sem hann hafi
fengið bágt fyrir hjá sveitungunum. En afi stækkar svo þennan mann að
eftir lestur ræðunnar þykir manni sem Sveinn hafi gert hið eina rétta.
Guttormur Vigfússon var skáld og menningarmaður og Stöðvarheimil-
ið dró dám af því. Húslestrar voru lesnir í Stöð á sunnudögum þegar
ekki var messað. Lesið var úr prédikunum dr. Péturs Péturssonar bisk-
ups. Stundum var gripið til Vídalínspostillu því að á jólum 1894 skrifar
afi í dagbókina: “Við hjónin, með börnunum og Þorsteini og Sigurði,
höfðum unaðslegt aðfangadagskvöld. Lesinn var Jónsbókarlestur og
sálmar sungnir, kveikt á jólatré.”