Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2013, Síða 120

Hanna Ragnarsdóttir og Halla Jónsdóttir
niðurstöðum viðhorfakönnunarinnar að
dæma er einnig ljóst að ákveðinn hópur,
eða milli 15 og 20% svarenda, óttast að
tapa trúnaði vina sinna, verða óvinsæll, og
aðeins lægra hlutfall, eða 12,3%, óttast að
verða fyrir einelti. Spurningar vakna um
hvort hér sé hópur sem lifir við höfnun,
félagslegt einelti í félagahópnum eða eitt-
hvað það annað innan skóla eða utan sem
veldur einstaklingunum þessu óöryggi.
Sú jákvæðni sem fram kemur hjá unga
fólkinu í viðhorfakönnuninni gagnvart
margbreytileika samfélagsins vekur hins
vegar bjartsýni. Tæplega 62% þátttakenda
eru t.d. mjög eða frekar sammála fullyrð-
ingunni um að það sé mikilvægt fyrir ís-
lenskt samfélag að þar búi fólk af ólíkum
uppruna og tæplega 90% þátttakenda eru
mjög eða frekar sammála fullyrðingunni
um að rasismi eigi aldrei rétt á sér. Það er
þó athyglisvert í þessu samhengi að þegar
spurt er urn þátttöku og völd fólks með
erlendan bakgrunn í stjórnmálum kemur
í ljós að rúmlega 65% eru mjög eða frekar
sammála henni en tæplega 19% eru frekar
eða mjög ósammála og tæplega 16% segj-
ast ekki vita það. Þar virðist stuðningur
við margbreytileikann ekki vera eins af-
gerandi. Parekh (2006) hefur lagt áherslu á
mikilvægi þess að fjölmenningarsamfélög
finni jafnvægi með virkum samræðum og
samningum hópa og einstaklinga án þess
að nauðsynleg samloðun þeirra glatist. í
framangreindum svörum koma m.a. fram
efasemdir um að jafnrétti allra hópa eigi að
ríkja og það álit að rasismi eigi stundum
rétt á sér. Hugsanlega er það merki um að
skort hafi á virka samninga og samræður
hópa í fjölmenningarsamfélaginu á íslandi
og að ekki hafi farið fram næg almenn um-
ræða um það hvað felst í þróun fjölmenn-
ingarsamfélags. Að sama skapi skortir e.t.v.
virkari þátttöku einstaklinga af ólíkum
uppruna í íslensku samfélagi, en að mati
Parekhs (2006) er virk þátttaka mikilvæg
leið til að jafna stöðu einstaklinga í fjöl-
menningarsamfélagi. Svör við fullyrðing-
um um menningarlegan margbreytileika í
framangreindri viðhorfakönnun benda að
nokkru leyti til þess að margbreytileikinn
sé í augum unga fólksins í rannsókninni
hversdagslegur og eðlilegur frernur en
spennuvaldur (Cummins, 2009). Jafnframt
koma fram niðurstöður sem benda til
neikvæðra viðhorfa til margbreytileikans.
Mikil samskipti á Netinu hafa að öllum
líkindum áhrif á afstöðu ungmennanna til
margbreytileikans. Ahugavert er að bera
niðurstöður könnunarinnar saman við
niðurstöður nokkurra nýlegra íslenskra
rannsókna um félagslega einangrun ungs
fólks af erlendum uppruna sem fjallað var
um hér að framan (Hanna Ragnarsdóttir,
2011; Nína V. Magnúsdóttir, 2010; Schu-
bert, 2010; Þóroddur Bjarnason, 2006).
Mikilvægt er að athuga nánar ástæður
þeirrar einangrunar sem þar birtist og
hvernig hún tengist viðhorfum unga fólks-
ins í könnuninni til margbreytileikans.
Nokkra samsvörun er að finna í viðhorf-
um ungmennanna í framangreindri könn-
un og ungmennanna í rannsókn Hönnu
Ragnarsdóttur (2011) sem virtust ekki ýkja
upptekin af menningarlegri sjálfsmynd
sinni og virtust njóta þess besta úr báðum
menningarheimum, hinum íslenska og
sínum upprunalega. Niðurstöður þær sem
hér hafa verið kynntar benda til þess að
margbreytileiki mannlífsins sé fyrir meiri-
hluta þess unga fólks sem svarað hefur