Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1998, Blaðsíða 30

aö geta ekki unnið sig í gegnum sorgina. Til þess að fyrir-
byggja kulnun í starfi vegna uppsafnaðrar sorgar og streitu
er starfsfólki mikilvægt að skipuleggja frítíma sinn, taka sér
reglulega frí, slaka á, hreyfa sig, borða hollan mat og sofa
vel. Einnig er nauðsynlegt að þroska sjálfan sig persónu-
lega og sinna þörfum fjölskyldunnar.
Starfsfólk þarf að vera meðvitað um þau áhrif sem
vinnan getur haft á einkalífið og öfugt. Það að taka í sífellu
vinnuna með sér heim, hafa hugann hjá ákveðnum sjúkl-
ingi eða fjölskyldu getur reynt mjög á sálarlífið og þar af
leiðandi haft bein áhrif á einkalífið. Fólk getur fundið fyrir
pirringi, reiði og óþolinmæði sem má rekja til vinnunnar (oft
ómeðvitað), en bitnar á fjölskyldunni. Þegar þeim áfanga
er náð að einstaklingur er meðvitaður um áhrif vinnunnar á
sjálfan sig og viðbrögð sín heima fyrir, er stigið stórt skref í
þá átt að læra að taka ekki vinnuna með sér heim.
Sömuleiðis er nauðsynlegt að vera meðvitaður um þau
áhrif sem líðan í einkalífi getur haft á frammistöðu í vinnu.
Bæði einstaklingar og samstarfshópar í heild eru mót-
tækilegir fyrir sívaxandi áhrifum missis og sorgar. Álag af of
mikilli sorg getur átt sér stað eftir erfitt andlát eða þegar
nokkur andlát eiga sér stað á stuttum tíma og hjúkrunar-
fólk hefur ekki haft tíma til að horfa aftur og fara yfir and-
látið eða gera upp eigin viðbrögð. Samstarfshópurinn í
heild og hver einstaklingur verður að finna viðeigandi leiðir
til að takast á við andlát á sama tíma og verið er að annast
aðra sjúklinga. Hver og einn verður að finna sína leið til
þess að takast á við sorgina sem oft fylgir vinnunni, það
sem einum finnst hjálpa hefur kannski ekkert að segja fyrir
annan. Mörgum reynist vel, fljótlega eftir andlát, að setjast
niður með samstarfsfólki og fara yfir andlátið þ.e.a.s. ræða
saman um aðdragandann, andlátið og tilfinningar tengdar
því. Á þetta sérstaklega við um þar sem andlát hefur verið
erfitt og mikið tilfinningalegt álag verið á starfsfólki. Hjúkr-
unarfólk þarf að koma sér upp eigin stuðningskerfi hvort
sem það er í formi hópstuðnings eða stuðnings þar sem
leitað er til eins eða fleiri samstarfsaðila sem hægt er að
deila tilfinningum með. Til að geta rætt um tilfinningar sínar
þarf starfsfólk að viðurkenna að það er í lagi að líða iila
öðru hverju, það er ekki merki um ófagmannlega fram-
komu heldur er þetta hluti af því að vinna sig í gegnum
sorgina sem oft fylgir vinnunni. Einnig þarf annað starfsfólk
að hafa það sama í huga, þannig að opinn stuðningur og
umræður geti átt sér stað.
Handleiðsla, í hóp eða einkahandleiðsla, getur hjálpað
starfsfólki til þess að fá útrás fyrir tilfinningar sem tengjast
starfinu, skilja þær tilfinningar og verða meðvitaðri um sjálf-
an sig í starfi. Kveðjustund fyrir starfsfólk við dánarbeð
sjúklings sem var náinn starfsfólkinu getur verið hjálpleg,
þar sem það starfsfólk sem finnur hjá sér þörf kemur sam-
an hjá hinum látna, oft með presti, fer með bæn og nær
þannig að kveðja hinn látna.
Þeir sem vinna mikið í nánd við dauðann og deyjandi
30
einstaklinga geta átt von á að mikið tilfinningalegt álag fylgi
vinnunni. Til þess að geta unnið í svo mikilli nálægð við
dauðann er nauðsynlegt að huga að sjálfum sér, en hafa
einnig í huga þarfir annarra starfsmanna. Mikilvægt er að
sýna gagnkvæma tillitsemi og líta ekki á það sem ófag-
mennsku að sýna tilfinningar t.d. með því að fella tár í
erfiðum aðstæðum. Klapp á bakið frá samstarfsfólki eða
boð um að hlusta getur oft á tíðum verið mikilvægt fyrir
þann starfsmann sem upplifir sorg. Ef við trúum því að
heilbrigðisstarfsfólk sé mannlegt eins og aðrir þá verðum
við líka að trúa því að persónan og fagmaðurinn sé ein og
sama manneskjan.
Heimildir
Saunders, J.M. and Valente, S.M. (1994). Nurses' grief.
Cancer Nursing, 77(4), 318-325.
Svandís íris Hálfdánardóttir (1997). Undirbúningur sjúklings og
aðstandenda fyrir andlát. / umræðunni á Ríkisspítölum 1997.
Líknarmeðferð. Landspítalinn: Stjórnunarsvið.
LANDSPÍTALINN
.../' þágu mannúðar og vísinda...
Hjúkrunarfræðingar
óskast á hinar ýmsu deildir spítalans svo sem:
1. Barnaspítala Hringsins, vökudeild 23-A tii að
annast gjörgæslu nýbura.
2. Taugalækningadeild, deild 32-A, sem er 22-rúma
deild fyrir sjúklinga með vefræna taugasjúkdóma.
3. Öldrunarmatsdeild 11-B, sem er 10-rúma deild.
Upplýsingar um störf í ofannefndum deildum veitir
Hrund Sch. Thorsteinsson, hjúkrunarfram-
kvæmdastjóri í síma 560-1000 - kalltæki.
4. Geðdeildir á morgun- og kvöldvaktir 2 til 3 nætur
í viku. Hlutastörf koma til greina.
Upplýsingar veitir Guðrún Guðnadóttir, hjúkrunar-
framkvæmdastjóri í síma 560-2600.
Laun samkv. gildandi samningi viðkomandi stéttarfélags og
fjármálaráðherra. Umsóknareyðublöð fást hjá starfsmanna-
haldi Ríkisspítala, Þverholti 18 og í upplýsingum á
Landspítala. Öllum umsóknum verður svarað þegar ákvörðun
um ráðningu hefur verið tekin.
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 74. árg. 1998