Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1998, Blaðsíða 19

Sviðsett mynd.
3. Sami hjúkrunarfræðingurinn sér um konuna frá upphafi
meðferðar, í fiestum tilvikum sá hjúkrunarfræðingur
sem nær góðum tengslum við konuna á aðgerðartím-
anum. Deildarstjóri samræmir vaktir hjúkrunarfræðings
með tilliti til þess hvenær konan leggst inn til meðferðar
og gerir ráðstafanir um breytingar á vinnuskýrslu í sam-
ráði við viðkomandi hjúkrunarfræðing ef nauðsynlegt er.
4. Reyna að hafa tilbúið einbýli fyrir konuna. Ef nauðsyn-
legt þykir, þá er reynt að kalla inn færri sjúklinga en
áætlað var til að tryggja það að hægt sé að bjóða
rólegt umhverfi.
5. Leggja konuna inn í sólarhring frá því að hún byrjar í
fyrstu meðferð óski hún þess sjálf.
6. Hjúkrunarfræðingur konunnar gefur sér góðan tíma til
að ræða við hana og hennar nánustu um mikilvægi
hvíldar og, sé hjálp í því, að taka þá svefntöflu kvöldið
fyrir meðferð.
7. Hjúkrunarfræðingurinn hefur frumkvæðið að því að
bjóða konunni, maka hennar og öðrum fjölskyldumeð-
limum viðtöl reglulega og eftir þörfum á meðferðartím-
anum og eftir að honum lýkur.
Á deildinni hefur verið lögð sérstök áhersla á að draga
úr streitu hjá konum sem koma inn í lyfjameðferð.
Skurðlæknir konunnar ræðir við hana, lyflæknir er látinn
vita þegar konan er komin og kemur hann og ræðir við
konuna ásamt hjúkrunarfræðingi. Oft þarf konan að fá
staðfestingu á því að hún sé í meðferð sem miðar að
lækningu. Rætt er um ágóðann og missinn sem fylgir því
að ganga í gegnum svona erfiða meðferð og þau áhrif
sem meðferðin hefur á hana sjálfa og hennar nánustu.
Maki eða aðrir úr fjölskyldunni eru ýmist með í þessum
viðtölum eða rætt er við þá sérstaklega ef þess er óskað.
Morse (1991) leggur áherslu á mikilvægi þess að við
túlkun á mannlegu ástandi og kringumstæðum sé það
sjálfsögð krafa að lýsa því á vandaðan og nákvæman hátt.
Hún mælir með því að notast við beinar tilvitnanir í við-
mælendur frekar en eitthvað sem höfundur setur saman út
frá gögnum. Hætt sé við að lýsingin verði þá flöt og missi
alla merkingu. Verður skoðun Morse höfð til fyrirmyndar í
þeirri lýsingu sem hér fer á eftir á reynslu þeirra kvenna
sem tóku þátt í þessari skýrslugerð.
Fyrirbyggjandi meðferð
Fyrirbyggjandi meðferð til að draga úr streitu við krabba-
meinslyfjagjöf byrjar hjá mörgum konum kvöldið áður en
komið er á deildina með því að tekin er svefntafla eða
kvíðastillandi lyf.
Þetta var allt annað líf, þá kom ég bara að morgni,
hafði tekið svefntöfluna kvöldið áður svo fékk ég bæði
ógleðilyf og róandi svo ég bara sofnaði, svo fékk ég lyfið
og ég bara svaf á meðan þetta var gefið og fór svo ekkert
fyrr en um hádegi daginn eftir.
Sérhæfing
Það hafa vaknað ýmsar spurningar í tengslum við kosti og
galla sérhæfðra krabbameinsdeilda. Kostirnir eru eflaust
margir, til dæmis þeir að búast má við að þar vinni sérhæft
starfsfólk í umönnun krabbameinssjúklinga á öllum stigum
sjúkdómsins og að slíkar deildir séu einnig hannaðar með
þarfir aðstandenda í huga. Hér á FSA hafa átt sér stað,
meðal starfsfólks, óformlegar umræður um hver sé rétt
stefna í skipulagi deilda sem vinna að velferð krabba-
meinssjúkra. Sé tekið mið af reynslu þeirra kvenna sem
rætt var við er ekkert sjálfgefið að sérhæfð krabbameins-
deild sé rétti staðurinn fyrir alla.
Ég var svo í sólarhring þarna á krabbameinsdeildinni, ég
gekk þarna um deildina og ég sá alveg hvað var að gerast.
Þarna var deyjandi manneskja og mér fannst þetta ekki rétt,
mér fannst ekki rétt einhvernveginn inn í mér að það væri ein
deild fyrir alla hvort heldur sem það væri að koma kannski
bara í rannsókn eða svona smotterí að setja upp lyfjabrunn
og deyjandi sjúklingar. Mér fannst þetta brjóta svona svo-
lítið niður í mér kjark bara held ég. Þetta er eiginlega það
eina sem ég sé að mér féll ekki í þessari meðferð, ég held
ég hafi nefnilega orðið hrædd þegar ég fór inn á þessa deild
því að þá hugsar maður ósjálfrátt ætli þetta sé leiðin mín.
Gæði þeirrar þjónustu sem sjúkrahúsin veita eru í
stöðugri endurskoðun og hafa ákvarðanir sem miða að
auknum gæðum þjónustunnar haft forgang hjá stjórnend-
um í heilbrigðisþjónustunni. Ein aðferðin sem notuð er til
að mæla ánægju sjúklinganna er að ræða við þá. Það
gefur einstaklingnum tækifæri til að lýsa reynslu sinni og
að hlustað sé á hann. Það mætti e.t.v. velta því fyrir sér
hve margir sjúklingar sem fengið hafa krabbamein hafi
verið spurðir að því hvort það hafi haft áhrif á þá að vera á
krabbameinsdeild. Það er þó augljóst að þetta er ekki ein-
falt mál og þess er getið hér frekar til umhugsunar.
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 74. árg. 1998
19