Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1998, Blaðsíða 53

Gudrun Simonsen
Framhaldssaga - Björg Einarsdóttir íslenskaði
’tf'lbnna 'Yl'iftAt'inftnU
- kvir v4f AilnV
12. kafli og næstsíðasti - Ég get ekki gleymt
„Nú vitum við hvers virði þessi tindrandi demantur er og
við sleppum honum ekki aftur!” Þetta voru orð Sidney Her-
berts í ræðu til heiðurs Florence þegar hún var nýkomin til
baka úr Krímstríðinu.
Florence, sjálft djásnið, hafði engin áform um að hætta
að sindra svo líkingunni sé haldið, til þess var hún of mikill
eldhugi og viljasterk. En núna var hún veik, úttauguð og
örvæntingarfull. Hún hafði enga ró í sér, hvorki nótt né
dag, vegna þeirrar martraðar sem hún hafði lifað í Skutari.
Mér fannst sem ég hefði horft niður í víti og sá sem það
hefur gert verður aldrei samur eftir...
Hún var alvariega veik og hélt oft að hún myndi ekki lifa
daginn á enda. Hún stóð á öndinni, gat ekki matast eða
sofið, - ekki hvílst eitt augnablik. Fjölskylda og vinir og ekki
síst læknarnir sárbændu hana um að fara á einhvern hvíld-
arstað, reyna að fjarlægjast stríðsminningarnar, hvílast og
gleyma ...
Gleyma? Það er mesta synd mannkynsins hversu
gleymnir mennirnir eru! Þeim bæri heldur að reyna að
muna!
Florence gat ekki gleymt. Um allt, á pappírsmiða,
sendibréf, þerripappír, bókaspássíur, reit hún þessi orð:
„Ég get ekki gleymt.”
Ég hafði heitið því við blóð hermannanna að ég myndi
aldrei gleyma því sem hafði gerst. Aldrei gleyma því að
það var ekki af völdum stríðsins, heldur hins fáránlega
breska hernaðarkerfis sem þeir að ósekju létu lífið.
Þetta fáránlega kerfi var í besta gengi heima í Englandi.
Nú var stríðinu lokið og óþægilegt fyrir alltof marga hátt-
standandi menn ef farið væri að rannska það sem gerðist.
Þessu gat Florence ekki kyngt!
Ég var veikburða, gat varla staðið í fæturna. En það var
um að gera að hamra járnið meðan það var heitt, á meðan
fólk enn mundi eftir Krím og vissi hver ég var.
Reyndar var víst ekki mikil hætta á að Florence myndi
gleymast fyrsta kastið! Á hverjum degi barst ógrynni af
gjöfum, blómum, heillaóskum, bænarbréfum, biðilsbréf-
um, boð um að koma á alls konar samkomur. Aðdáenda-
bréfin voru eins og haglél og þeim svaraði Þop fyrir hana.
„Því miður, ungfrú Nightingale getur ekki tekið á móti
heimsóknum; því miður, ungfrú Nightingale veitir ekki eig-
inhandaráritun; ungfrú Nightingale getur því miður ekki
tekið yðar fallega og vel meinta boði um hjúskap.”
Florence hafði ekki orku, ekki tíma og alls ekki löngun til
að hitta fólk.
Frægðin var mér til óþæginda og það var svo margt
annað við tímann að gera.
Eftir fáeina daga var Florence komin á fullt að kanna við
hvers konar aðstæður enskur hermaður byggi á friðartím-
um, í heimalandi sínu.
Aðeins eitt einasta orð getur lýst því sem ég kynntist:
Lífshættulegt! Sannleikurinn er sá að þegar breskur þegn
gengur í herinn þá ofurselur hann sig dauðanum. Þetta
láta yfirvöldin viðgangast án þess svo mikið sem lyfta fingri
til úrbóta. Við gætum þess vegna allt eins á hverju ári sent
fimmtán hundruð menn út í skóg og skotið þá þar strax í
stað þess að setja þá í herbúðirnar þar sem þeir deyja
hvort eð er. Sjúkrahúsin eru hreinar og beinar líkkistur! Það
deyja tvöfalt fleiri menn innan herþjónustunnar en í borgar-
alegu lífi, jafnvel þó það séu útvalin hreystimenni úr sjálfum
iífverði drottningarinnar! Og ástæðan: Léleg loftræsting,
ófullkomið fæði og mengað drykkjarvatn. Iðjuleysi og til-
gangsleysi! Á meðan um lífið var að tefla fyrir þúsundir
ungra hermanna, jafnvel á friðartíma, hafði ég enga ró í
mínum beinum.
Þar með hefst nýtt og oft mjög erfitt tímabil á ævi
Florence. Hún, veikburða og uppgefin konan, tekur til við
að umbylta heilbrigðiskerfi hersins í breska heimsveldinu,
já, í raun og veru öllu þessu íhaldssama og beinfrosna
hernaðarkerfi.
Til allrar hamingju voru vel gefnir og framfarasinnaðir
menn henni velviljaðir. En það varð að búa þá undir
verkefnið, kveikja áhuga þeirra og það var ekki auðvelt.
Þeim var vel Ijóst í hversu mikið var ráðist og reyndu að
hliðra sér hjá því í lengstu lög. Flo skírskotaði fyrst til
Sidney Herberts, án hans kæmist hún ekkert áleiðis.
En hann var á laxveiðum í írlandi! Auk þess gat ekki
legið svona mikið á?
Þá sneri hún sér til hermálaráðherrans.
Hann var á fasanaveiðum í Skotlandi!
Þá leitaði hún til ofursta sem dugnaðarorð fór af.
Hann var önnum kafinn við að gera fuglatjörn í garðin-
um á sveitasetri sínu!
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 74. árg. 1998
53