Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1998, Blaðsíða 44

stórum stíl fylgir mín ráðgjöf með í kaupunum. Ég fer til
viðskiptavinanna og kenni starfsfólkinu að nota nýju hús-
gögnin." Hún veitir líka almenna fræðslu um líkamann og
líkamsstarfsemina og segir fólki hvernig það verjist því að
fá ýmiss konar álagseinkenni í skrifstofustarfinu.
Forvarnarstarfið felst aðallega í því að fá fólk til að
hlusta á rödd líkamans: „Við hlustum á hana þegar við er-
um krakkar. Þá erum við alltaf að hreyfa okkur og teygja.
Svo hættum við þessu og sitjurm stíf allan daginn við tölvu-
vinnu til dæmis. Við finnum fyrir þreytu en gerum ekkert í
því fyrr en eftir vinnu. Það skiptir miklu máli að hreyfa sig í
vinnunni, gera suma hluti sitjandi og aðra standandi."
Sjöfn leggur áherslu á að fólk breyti um stellingar. Fólk
þurfi ekki að gera hlé, heldur verði hreyfing hluti af vinn-
unni. Það sé að vinna en samt að hugsa um líkamann.
„Það eru miklar sveiflur í starfinu", segir Sjöfn, „stund-
um er mikið að gera og stundum lítið. Það hentar mér
mjög vel. Þannig þarf ég ekki alltaf að vera á fullum dampi
og ræð að mestu vinnutímanum sjálf.“ Hún er með skrif-
stofuaðstöðu heima og er mikið á ferð um bæinn. Sumrin
eru rólegri og Sjöfn notfærði sér það síðastliðið sumar.
Hún útbjó lítinn bækling um heilsuvernd skrifstofufólks:
„Leið tii betri heilsu“. Sjöfn telur mikið starf hafa verið unnið
hjá Vinnueftirliti ríkisins, en gks geri meira í því að ýta þess-
um upplýsingum að fólki.
Engin sölumennska
Sjöfn segist finna fyrir því að fólk álíti hana vera í sölu-
mennsku af því að hún vinnur hjá einkafyrirtæki. Þetta sé
misskilningur. Hjúkrunarfræðingar geti unnið í einkageiran-
um án þess að vera í sölumennsku. Það séu hins vegar
hjúkrunarfræðingar sem starfi sem sölumenn þar sem það
á við, til dæmis hjá lyfjafyrirtækjum.
„Sölumennska á ekki við alla. Það var mikið lagt upp úr
því í náminu að hugsa vel um skjólstæðinga sína. Núna
eru þeir skrifstofufólkið, ekki fyrirtækið sem ég vinn hjá.
Þessi hugsun var innprentuð í mig.“ Sjöfn segir erfitt fyrir
fólk að trúa því að hún stundi hjúkrunarstörf í viðskiptaum-
hverfi. Hjúkrunarfræðingurinn Sjöfn sinnir þó ekki bara for-
vörnum og heilsueflingu á vinnustað. Þessa dagana er hún
í samvinnu við hönnuð fyrirtækisins.
Fyrirtækin geti látið störf sem hennar snúast um pen-
inga, en aðeins óbeint. Atvinnurekendur, sem kaupa hús-
gögn af gks, viti að vellíðan í starfi skili sér í auknum af-
köstum og í betri líðan í einkalífinu. Góð líðan í einkalífinu
skili sér aftur í vellíðan í starfi. Sjöfn nefnir Marel sem dæmi
um fyrirtæki sem reki mjög heilsu-og fjölskylduvæna
starfsmannastefnu. Það sé ný hugsun hjá íslenskum fyrir-
tækjum.
Hjúkrun sem skyldunám
Það liggur kannski ekki beint við að ætla að hönnun sé
hluti af hjúkrunarfræðináminu, en hvernig hefur námið nýst
44
Sjöfn í nýja starfinu? „Ég gerði mér einmitt grein fyrir því
hvað hjúkrunarnámið er gott nám þegar ég byrjaði í þessu
starfi. Það ætti að vera skyldunám. Það er svo víða komið
við og möguleikarnir til að byggja ofan á þessa menntun
eru óendanlegir."
Sjöfn segir að stundum gæti hins vegar hroka í garð
þessa náms frá öðrum heilbrigðisstéttum. „Ég held að það
sé vegna þess að hjúkrunarfræðingar eru svo ósýnileg
stétt. Fólk veit ekki hvað hjúkrunarfræðingar gera. Sumir
haldajafnvel að við séum svona „mini“-læknar.“
Hún bætir við að hjúkrunarfræðingar læri eðlilega um
sjúkdóma í náminu, en megin viðfangsefnið sé manneskj-
an í heild. „Við reynum að meðhöndla skjólstæðinginn sem
hluta af fjölskyldu og sem hluta af samfélaginu. Sjúk-
dómurinn er bara eitt af því sem við hugsum um. Núna lít
ég á vinnustaðinn sem heild og manneskjuna sem hluta af
vinnustaðnum."
Siðfræði, heimspeki og félagsfræði voru meðal margra
viðfangsefna í hjúkrunarfræðinni og nemendurnir fengu
þjálfun í mannlegum samskiptum. „Ég vona að hjúkrunar-
fræðingar nái að hasla sér völl víðar í þjóðfélaginu því að
samskipti eru svo stór þáttur [ okkar námi. Það er ófram-
færni okkar sem kvennastéttar að láta ekki meira í okkur
heyra. Við þurfum að vera sýnilegri bæði til að vinna ný
starfssvið og til að vera sterkari í kjarabaráttunni."
Þetta er nú bara skrifborð
Það er augljóst að Sjöfn er ánægð með námið, en hvað
með starfsreynsluna á gjörgæslu? „Reynslan úr gjörgæslu
nýtist mér óbeint. Þar er maður alltaf að vinna með
mannslíf og ber því þunga ábyrgð. Nú þegar ég ber
ábyrgð á veraldlegum hlutum, eins og hvort bæklingurinn
sé kominn á réttan stað, þá er ég miklu rólegri. „Heyrðu,
þetta er nú bara skrifborð", hugsa ég stundum þegar
samstarfsmenn mínir eru á nálum yfir einhverri vörusendingu."
Sjöfn fékk aðra sýn á lífið og tilveruna af því að vinna á
gjörgæslunni. Henni þykir súrt að vinnan þar sé lægra
launuð en skrifstofuvinna. „Fórnin er mikil hjá fjölskyldufólki
eða fólki sem vill eiga einkalíf. Nú má segja að ég sé með
50% hærri laun og ég vinn enga yfir- eða vaktavinnu. Að
auki ræð ég tíma mínum sjálf. “
Hún saknar þess þó að vinna á sjúkrahúsinu og heldur
góðu sambandi við fyrrverandi vinnufélaga. Hún viðurkenn-
ir að það blundi enn í sér að sérhæfa sig á sviði gjörgæslu,
en leggur áherslu á að hjúkrunarfræðingar eigi að líta í
kringum sig því fjölbreytileikinn sé svo mikill í þessu starfi.
Kertin tvö í eldhúsglugganum eru að brenna upp.
Spjallinu við Sjöfn er lokið. Það er áberandi hvað hún er
ánægð með menntun sína. Hún hefur líka nýtt hana vel.
Það er greinilegt að hjúkrunarnámið er til margra starfa
nytsamlegt. Bæklingur sem Sjöfn vann og gks gaf út er
sönnun þess. Skyldu allir hjúkrunarfræðingar vera svona
ánægðir með menntun sína?
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 74. árg. 1998