Orð og tunga - 01.06.2016, Page 171

Jóhannes B. Sigtryggsson: Yfirlit yfir notkun strika í íslensku 161
2.8 Strik í samsettum lýsingarorðum
Bandstrik eru notuð í ýmsum lýsingarorðum sem eru samsett úr
tveim ur eða fleiri samtengdum en sjálfstæðum stofnum.
grísk-rómversk goðafræði
skosk-gelíska
dansk-norsk-sænsk orðabók
2.9 Skýrleikastrik
Bandstrik er stundum notað ef það horfir til skýrleika eða til að að-
greina orðliði í samsetningum sem annars féllu saman og yrðu tor-
kennilegir.3
no-leikur
núll-tákn ‘0-tákn’ (en núlltákn ‘autt tákn’)
eða-merki
Nokkuð er um að bandstrik séu notuð í löngum orðum (oft sérfræði-
orðum) til að auðvelda lestur. Dæmi: sísegul-hverfijárnsmælitæki.
2.10 Áherslustrik
Heimilt er að nota bandstrik til að tengja eignarfallsliði, sem auka
vægi merkingar (áhersluforliði), og forliðina all-, hálf-, jafn- og lang-
við næsta orðlið (Íslensk málstöð 2006:713). Við hina síðarnefndu
má í sumum tilvikum bæta forliðnum smá-. Bandstrikið gefur þarna
til kynna að jöfn eða svipuð áhersla sé á forlið og grunnorði. Þessi
notkun striks er nú sjaldgæf og algengara að rita slíka forliði án
bandstriks áfasta orðinu sem þeir standa með, til dæmis allskrýtinn,
langfyndnastur.
grundvallar-misskilningur
gríðar-myndarlegur
3 Sbr. Jóhannes B. Sigtryggsson (2011:217): „Heimilt er að nota bandstrik til glöggv-
unar inni í orði við sérstakar aðstæður, t.d. núll-lausn.“
tunga_18.indb 161 11.3.2016 14:41:21