Tímarit Máls og menningar - 01.02.2004, Page 67
Neikvæðið í tilverunni og tímunum
En Sigfús snýr útúr orðum Hórasar og skopast að hugsuninni um
,ódauðleikann‘, að þeirri hugmynd hins forna skálds að hann muni aldrei
deyja allur („Non omnis moriar“). í leiðinni skensar hann trú íslendinga
á framhaldslíf („einhver vottur af öðru lífi
Sá sem er dauður
hann er ekki allur jafn-fullkomlega dauður:
einhver vottur af öðru lífi mun kannski leynast
í litlutá hans
eða í svolitlum bút af nefbeini
á stærð við títuprjónshaus.
Og þó að hann njóti aðeins takmarkaðs frelsis í heilu lagi
þá er þessi litlatá
og þessi ofurlitla ögn af nefi
gædd takmarkalausu athafnafrelsi einstaklingsins.
Og táin tiplar um vegi og óvegi eftir vild,
á þökum og veggjum húsanna
og neðan á loftunum.
Og neftítan klessir sér í ljóðrænum ofsa
á gluggarúður hinna óviðjafnanlegu kvenna
sem hann unni kvikur en þekkti ekki nema af afspurn.
í áðurnefndum ritdómi talar Ólafur Jónsson um að í fyrstu bjartsýnis-
ljóðunum tveimur sé verið að fjalla um lifandi dauða, í þeim sé „dauði
einmitt einkenni lífsins, lifandi dauði sem skáldið hvarvetna sér um-
hverfis sig“.10 Þessu er ég ósammála, Sigfús er að mínum dómi ekki að lýsa
hér slíku drepi í samtíðinni sem til dæmis skáldið T.S. Eliot þreyttist ekki
á að útmála á fyrrihluta skáldferils síns. í kvæðunum teflir Sigfús saman
myndum af raunverulegu lífi og raunverulegum dauða og sýnir frammá
ótvíræða yfírburði dauðans.11
*
Ég sleppi þriðja bjartsýnisljóði í bili en sný mér að fjórða ljóði sem mér
sýnist vera kjarni bálksins. Skáldið víkur þar beint að efninu, kvæðið
hefst á orðinu „Bjartsýnin ...“, og fjallar um þá ,áráttu sjálfsblekkingar-
innar‘ sem bjartsýnin er sögð vera og hörmulegar afleiðingar hennar fýr-
ir þá sem eru haldnir henni.
TMM 2004 ■ 1
65