Tímarit Máls og menningar - 01.02.2004, Blaðsíða 84

Þorsteinn Þorsteinsson
17 Grískir harmleikir, Helgi Hálfdanarson þýddi, Mál og menning 1990, bls. 304.
18 Bæði Matthías Jochumsson og Helgi Hálfdanarson hafa þýtt Hamlet á íslensku.
Þeir þýða upphafið á fýrri línunni eins („Úr liði er öldin“) en hvorugur heldur því
mikilvæga atriði að Hamlet bölvar fæðingu sinni. (William Shakespeare: Leikrit
III, Helgi Hálfdanarson þýddi, Mál og menning [Almenna bókafélagið] 1984, bls.
143. William Shakespeare: Leikrit, Matthías Jochumsson hefur íslenzkað, Magnús
Matthíasson 1939, bls. 149).
19 Þýðing Þorsteins Gylfasonar. Söngfugl að sunnan, Mál og menning 2000, bls. 205.
20 Ritgerðir og pistlar, bls. 36.
21 Þýðing Sigfúsar. Sbr. Alain: „Les ánes rouges“, Minerve ou de la Sagesse, La Table
Ronde 2001 [1939], bls. 295.
22 Ritgerðir og pistlar, bls. 38.
23 Þeir sem skrifuðu um Fá ein Ijóð við útkomu bókarinnar fóru þó yfirleitt lofsam-
legum orðum um hana. Um fyrstu bjartsýnisljóðin tvö skrifaði Ólafur Jónsson:
„fýrir alla muni læsilegir, velvirkir textar, einkennilega glaðbeittir í allri sinni
mannfýrirlitningu og hatri á ógeðþekkum aldarhætti skáldinu“ (Líka líf, bls.
213-14). I ritdómi um ljóðasafnið Ljóð (Iðunn 1980) skrifaði Jóhann Hjálmarsson
um „Þriðja bjartsýnisljóð“: „... satt að segja of kaldhæðnislegt, að ekki sé sagt lífs-
fjandsamlegt til að vera lesandanum að skapi. En íþrótt þess er umtalsverð. Þess
vegna fer það ekki erindisleysu“ (Mbl. 20.12.1980).
24 Ritgerðir ogpistlar, bls. 42.
25 Ritgerðir ogpistlar, bls. 233.
26 Útlínur bakvið minnið, bls. 53. Lofgjörð Frontós, sem var mælskukennari, mun
reyndar vera í óbundnu máli.
27 Annan skilning á ljóðinu má lesa hjá Þóri Óskarssyni (Skírnir, vor 1989, bls. 201)
og Kristjáni Árnasyni (Andvari 1999, bls. 76).
28 I viðtali við Lilju Gunnarsdóttur („Það er ekkert að marka skáldskap“, DV
14.12.1987) gefur Sigfús sjálfur eftirfarandi skýringu: „Annars held ég að ég hafi
fengið þessa hugmynd um bjartsýnisljóðin frá Jóhannesi úr Kötlum. Hann kenndi
mér orðið bjartsýnisafglapi, hann hafði það um stjórnmálamenn sem fóru í taug-
arnar á honum [...] ogþá fór ég að hugsa um þetta. Bjartsýnin hún er fýrir kaup-
menn og kannski stjórnmálamenn, ég veit það ekki. En hún hefur aldrei verið fyrir
skáld og rithöfunda.“ - Athugasemdin er skemmtileg, en varla er þó þarna komin
hin endanlega skýring á tilurð bjartsýnisljóðanna.
29 Ártalið 1962 er reyndar ekki alveg öruggt. Athugasemdin er skrifuð á laus dagbók-
arblöð frá október á því ári en gæti vel verið ári eða svo yngri.
30 Um skáldið og gagnrýnandann Matthew Arnold viðhafði Eliot þau ummæli að
hann hefði sóað kröftum sínum í störf sem voru honum ósamboðin: ,,[H]e was-
ted his strength, as men of superior ability sometimes do, because he saw somet-
hing to be done and no one else to do it.“ The Sacred Wood ■ Essays on Poetry and
Criticism, Methuen (University paperback) 1976 [ 1920], bls. xiii. Sigfús hafði und-
irstrikað þessi orð í eintaki sínu og varla er fráleitt að ætla að hann hafi tekið þau
að einhverju leyti til sín.
31 I gögnum Sigfúsar kemur fram að hann hugði um skeið á útgáfu ljóða utan for-
lags í mjög litlu upplagi handa vinum og kunningjum, Landsbókasafni og starfs-
82
TMM 2004 • 1