Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Page 59

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2004, Page 59
Tilgangur. Komdu. Himinn. saman. Þeir fara saman í gegnum þessa bók feðgarnir, og Þráni tekst að búa til tilfinningu fyrir lífi þeirra saman í mörgu ósögðu. Samt er í sjálfu sér ekkert dregið undan: drykkjuskap föðurins er lýst án þess að dómar séu lagðir upp í hendurnar á lesanda eða einu sinni það sé alltaf skelfi- legt, enda á hann til undursamlega hluti undir áhrifum, eins og þegar hann fer með drenginn til að kaupa handa honum hjól, þótt líka geti keyrt um þverbak eins og þegar drykkjusjúklingur gerist um hríð heim- ilisvinur með tilheyrandi dropadrykkju... Af þessum þremur höfundum gefur Þráinn sér bestan tíma til að leyfa litlum og merkilegum atvikum bernskunnar að njóta sín, hann kann þá list að láta frásögnina anda, kann að láta lesandann hreiðra um sig í hæg- indum hins mjúkláta stíls og líða áfram á öldum frásagnarinnar og heyra fyrir sér þjóðkunna röddina. Þrátt fyrir allt flandrið á þeim feðgum er frásögn Þráins bundin þrengra sviði en hinna tveggja - en verður fyrir vikið á einhvern undarlegan hátt breiðari lýsing og nær að öðlast betur en hinar bækurnar samfélagslega skírskotun. Hann dvelur lengur við atvik bernskunnar og dregur eins og í leiðinni upp mynd af íslandi eftir- stríðsáranna. Hann er meira að segja ófeiminn við að lýsa dæmigerðum minningum sem heilu kynslóðirnar eiga sameiginlegar - barnakarnívali þrjúbíósins eða ráðvilltu borgarbarninu í sveit - en hið sterka sjálf drengsins sem er vitundarmiðja frásagnarinnar bjargar henni frá því að verða einskær stikkorð á ódýra nostalgíu. Við finnum fyrir þessum dreng í hverri setningu, viðkvæmni hans, klaufaskap, mislyndi, umkomuleysi og staðfestu. Þráinn skrifar yfirlætislausan og ljósan stíl og notar mikið greinaskil og bil og sögulega nútíð. Allt þetta gerir að verkum að það er rúmt um lýsingarnar, ró ríkir yfir textanum. Höfundurinn virðist skrifa eina setningu í einu og þagna á milli, liggur við að maður sjái hann klóra sér í hökunni milli setninga. Hér er dæmi nánast af handahófi - svona kveður hann móður sína undir lok bókarinnar eftir að hafa minnst föður síns: Mamma dó 1994 og hafði þá liðið sæmilega síðustu 25 árin. Hún var löngu flutt af Kleppi og komin á geðdeild í Hátúni sem var sjónarmun heimilislegri en geð- fangabúðirnar á Kleppi. Ég heimsótti hana oft og stundum var meira að segja hægt að tala hana inn á að koma í heimsókn til mín þótt hún væri stressuð yfir því að komast til baka í tæka tíð því að hún hafði meðal annars það trúnaðarstarf að útdeila sígarettum til þeirra sjúklinga á deildinni sem höfðu það fyrir afþreyingu að reykja. Hún var akkúratmanneskja og vildi ekki að það væri neitt upp á sig að klaga. Ég kom of seint morguninn sem hún dó. Hún var búin að skilja við. Ég kyssti á ennið á líkinu. Ég hafði aldrei áður séð dána manneskju. TMM 2004 • 3 57
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.