Blik - 01.05.1962, Side 311
B L I K
309
farið yfir gömlu dagblöðin, t. d.
Þjóðólf og Fjallkonuna, en þótt þar
sé að finua einstaka pistla út Eyj-
um, er þar lítið minnzt á leiklistar-
starfsemi, þó að hinsvegar sé vissa
fyrir því, að þegar um 1852 hefir
sjónleikur verið sýndur í Eyjum,
sbr. sveitarbók frá þeim tíma, bréf
Jóh. G. Ól. o. fl. Enn geta komið
í ljós einhverjar gamlar heimildir,
og verður þá að bæta þeim inn í
þetta söguslitur eftir ástæðum.
Inn á brautir leiklistar ganga
Eyjamenn, sem sagt, um 1852. Þá
greiða einhverjir leikendur nokkra
peninga til sveitarsjóðs, ágóða af
leiksýningu. Hverjir þá hafa verið að
störfum, er ekki gott að segja, þar
eð ekki er getið nafns neins gefand-
ans að upphæð þessari. Ekki væri
það ósennilegt, að það hafi verið
einhver skólapiltur, sem upptökin
hefir átt að þessari starfsemi, eða
verzlunarþjónar selstöðuverzl. hér,
sem kynnzt hafa leikstarfsemi ann-
ars staðar t. d. utanlands, og síðan
hafizt handa um hana hér. Líklega
er hér um fyrstu leiksýningu að
ræða í Eyjum. Yel getur verið, að
leikritið hafi verið eftir Sigurð Pét-
ursson skáld og þá leikið á íslenzku,
en það gemr alveg eins hafa verið
danskt leikrit og leikið á dönsku,
cins og gert var í Reykjavík, Akur-
eyri og Isafirði.
Eg gluggaði dálítið í kirkjubæk-
ur Eyjanna á Þjóðskjalasafninu frá
þessum árum og var hugsun mín sú
að sjá, hverjir væru líklegastir til
þess að koma hér leiksýningum af
stað um 1850. Frá Dönum hér í
byggðarlaginu eru þeir líklegastir
J. N. Abel, kaupm. 28 ára, og
kona hans C.laudine Abel. I Godt-
haab eru þá Ch. T. Abel kaupm. 28
ára og Johanne kona hans 28 ára,
J. Salomonsen factor og C. V.
Roed beykir, 27 ára. Árið 1851 er
í Garðinum J. J. Johnsen, factor,
og kona hans 28 ára.
Árið 1853 er séra Brynjólfur
Jónsson kominn til Eyja og býr í
Nöjsomhed, 27 ára gamall, ásamt
Ragnheiði konu sinni 24 ára. Árið
eftir eru þau í sama húsi ásamt
barni sínu Rósu Jóhönnu Sigríði,
1 árs ganvalli. Árið 1855 eru þau
enn í Nöjsomhed, og er Brynjólfur
þá orðinn ábyrgðarkapellan.
Um þessar mundir er Kapt. Kohl
hér og er hann í Ólafshúsum 1854
og 1855, í Landlyst 1856, 42 ára,
og þar áfram til 1860, þá lézt hann
22 janúar.
Að þessu athuguðu finnst mér
ekki óvarlegt að áætla að einmitt
séra Brynjólfur Jónsson hafi byrjað
leikstarfsemina 1852—53, þá að
öllum líkindum í samráði við of-
anritað fólk Séra Brynj. Jónsson
útskrifaðist úr skóla 1850, fékk
veitingu fyrir Reynistaðaklaustri
1852, en afsalaði sér því brauði
og gerðist aðstoðarprestur séra Jóns
Austmanns í Eyjum.
Einmitt um þetta leyti hefjast
leiksýningarnar í Eyjum og væri
alls ekki ólíklegt, að séra Brynj.
Jónsson hafi komið þeim upp í
samráði við t. d. verzlunarfólkið