Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1959, Blaðsíða 184

1959
— 182
var tekið burt af skinni, var mjög örð-
ugt að adaptera rendurnar, og var
sutura sett langt út í til að teygja sam-
an rendurnar. Sutura continuata var
viðhöfð úr handkrika og miðja vegu
með catgut. Þar sem lægst var, var
skorið gat fyrir drenrör og drenerað.
Frá þvi miðja vegu var sett sutura
nodosa með fishgut, síðan var þvegið
vel og lagðar á sterilar umbúðir.“
Sjúklingur var brautskráður 6. nóv.
Var sárið þá að mestu gróið og líðan
góð. Árið eftir, 3. júlí, er hún lögð
inn á sjúkrahúsið aftur með cancer
mammae recidivans. Gerði Guðmund-
ur Magnússon exstirpatio á meinsemd-
inni. Dó konan síðan heima ári síðar
úr meinvörpum.
Samkvæmt sjúklingatali Landakots-
spítala lágu þar alls 10 sjúklingar með
brjóstkrabba árin 1902—1910. Nánari
upplýsingar um þá sjúklinga, aldur,
aðgerðir og afdrif má sjá í eftirfar-
andi töflu:
Hjá engum af þeim sjúklingum, sem
í töflunni er getið eða áður taldir,
hafa verið tekin sýni til smásjárrann-
sókna, því að slikar rannsóknir hefj-
ast ekki hér á landi fyrr en árið 1916.
Fyrir þann tíma munu örsjaldan hafa
verið send sýni til Kaupmannahafnar.
Um staðfestingu á réttri sjúkdóms-
greiningu er því ekki að ræða fyrir
þann tíma.
IX.
Við athugun á þeim heimildum, sem
raktar hafa verið í grein þessari, kem-
ur i ljós, að engin tök munu vera á
því að fá sanna vitneskju um tiðni
brjóstkrabba á íslandi frá upphafi og
til ársins 1911.
Sama gegnir um krabbamein yfir-
leitt. Svo augljóst er það, að öll slík
talning hlýtur að verða ónákvæm
vegna skorts á glöggum heimildum um
bæði fjölda sjúklinga og staðfestingu
á réttri sjúkdómsgreiningu.
Er því enga niðurstöðu hægt að
draga, sem byggja má tölulega útreikn-
inga á, miðað við aðra sjúkdóma né
fjölda íbúa landsins á hverju timabili.
Verður því ekki hér gerð tilraun til að
drag'a neinar ályktanir í þá átt.
Tala sjúklinga þeirra, sem áður hef-
ur verið getið i grein þessari, er á
þessa leið:
Fyrir 1890 ...................... 29
Samkv. Heilbrigðisskýrslum 1891—
1910 ............................ 53
Samkv. öðrum heimildum (ekki
meðal áður talinna) árið 1891—
1910 ............................ 10
Alls 92
í grein þessari er ekki áformað að
ræða um krabbamein í brjósti hér á
landi lengur en til ársins 1911. Er nú
langt komið rannsóknum á heimildum
um alla sjúklinga með sjúkdóm þenn-
an árin 1911—1955, meðferð þeirra og
afdrifum. Munu þær niðurstöður vænt-
anlega verða birtar á öðrum vettvangi
síðar.
Helztu heimildarrit:
Alinanak Hins íslenzka Þjóðvinafélags
1875 og síðan, Kaupmannahöfn og
Reykjavík.
Annálar 1400—1800, Revkjavik 1922—
1961.
Ari Arason: Dagbók yfir lækningar.
Lbs. 1208,4to.
Ársskýrslur landlæknis og héraðs-
lækna i skjalasafni landlæknis í
Þjóðskjalasafni, einkum 1840—1890.
Beretning om Den Almindelige danske
Lægeforenings Cancerkomités Virk-
somhed 1910—1911, Kaupmanna-
höfn 1912.
Biskupasögur Jóns prófasts Halldórs-
sonar. Sögufélagsrit II, Reykjavík
1903—1915.
Bjarni Jónsson: Tumores maligni á
Landakotsspítala á árunum 1908—
1935. Læknablaðið 1937, XXIII. 1.
tbl.
Bréfasafn landlæknisembættisins (i
Þjóðskjalasafni), einkum 1760—1779
og 1907—1909.
Dánarskýrslur presta og dánarvottorð
Hagstofunnar.
Finnur Jónsson (prófessor): Læge-
kunsten i den nordiske Oldtid.
Kaupmannahöfn 1912.
Guðmundur Hannesson: Úr skýrslu
Jóseps læknis Skaptasonar til heil-
brigðisráðsins 1853. Læknablaðio
1927, XIII. árg., 3. tbl.