Þjóðmál - 01.06.2016, Side 51

Áhrifafólk innan Samfylkingarinnar
gerði þannig tilraun til að halda því fram
að óeðlileg sjónarmið hafi ráðið för þegar
forsætisráðherrann talaði um að nauðsyn-
legt væri að tryggja dreift eignarhald að
fjármálafyrirtækjum.
Forystumenn Framsóknarflokksins töldu
heldur enga
ástæðu til þess að
setja lög um dreift
eignarhald. Þetta
kom meðal annars
fram í viðtali
Morgunblaðsins
2. nóvember 1999
við Finn Ingólfs-
son, sem þá var
viðskiptaráðherra.
Þar sagði Finnur
meðal annars:
Þetta eru fyrst
og fremst fagfjárfestar og ég held að þeir
muni passa upp á það sjálfir að enginn einn
fjárfestir verði ráðandi í bankanum. Þegar
reynslan af sambærilegri einkavæðingu
ríkisstofnana er skoðuð í Danmörku og
Svíþjóð kemur í Ijós að dreifð eignaraðild
hefur haldist á eftirmarkaði.
Þegar síðar kom að því að hlutur ríkisins í
Búnaðarbanka og Landsbanka voru seldir,
var Ijóst að hugmyndir Davíðs höfðu orðið
undir. Það var líklega eitt stærsta pólitíska
áfall Davíðs.
Raunar var fyrsti ríkisbankinn seldur áður
en Davíð varð forsætisráðherra. Jón Sigurðs-
son, þá iðnaðar- og viðskiptaráðherra
Alþýðuflokksins, sá um sölu Útvegsbankans
árið 1990 og rann bankinn inn í íslands-
banka. Þá sat að völdum vinstri stjórn Stein-
gríms Hermannssonar, - samsteypustjórn
Framsóknarflokksins, Alþýðuflokksins,
Alþýðubandalagsins og Borgaraflokksins.
Aðrir ráðherrar voru meðal annarra: Jón
Baldvin Hannibalsson var utanríkisráðherra,
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra,
Vinstri stjórn Steingrims Hermannssonar tók fyrstu skrefín í
einkavæðingu bankanna árið 1990.
Ólafur Ragnar Grímsson, fjármálaráðherra,
Svavar Gestsson menntamálaráðherra og
Steingrímur J. Sigfússon var samgöngu- og
landbúnaðarráðherra.
Sala Útvegsbankans var því fyrsta skrefið
í einkavæðingu fjármálakerfisins. Vinstri
stjórnin lagði hins vegar lítið upp úr því að
tryggja dreift eignarhald.
Farið að ráðum HSBC
Vegna andstöðu við hugmyndir Davíðs
um dreift eignarhald á bönkunum, var
ákveðið að selja stóra hluti í Landsbanka og
Búnaðarbanka til kjölfestuhluthafa. Sérstök
einkavæðingarnefnd undirforystu Ólafs
Davíðssonar, hagfræðings og ráðuneytis-
stjóra, sá á síðasta sprettinum um sölu bank-
anna. Einkavæðingarnefnd hafði fengið sem
ráðgjafa við söluna hinn alþjóðlega banka
HSBC. Sá banki þreifaði fyrir sér meðal
erlendra fjármálafyrirtækja haustið 2001,
en ekki reyndist vera neinn áhugi á kaup-
unum, enda gerðu hryðjuverkamenn árás
á Bandaríkin á sama tíma, svo að markaðir
fóru varlega. Síðan lýstu nokkrir innlendir
aðilar, sumir í samstarfi við erlenda fjármögn-
unaraðila, yfir áhuga á því að kaupa stóran
hlut í bönkunum sumarið 2002.
Eftir rækilegan undirbúning var að ráði
HSBC ákveðið að selja Samson stóran hlut í
Landsbankanum og S-hópnum svokallaða
hlut í Búnaðarbankanum. Hvorugur hópur-
inn hafði nein sérstök persónuleg eða pólitísk
tengsl við Davíð. Af þeim þremur mönnum,
sem mynduðu Samson-hópinn, var Björgólfur
Guðmundsson sjálfstæðismaður, Björgólfur
ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016 49