Þjóðmál - 01.06.2016, Page 63

rýni hennar á vinnubrögð Verkefnastjórnar.
Nefndist sú grein:
„Falskur söngur iðnaðar- og viðskiptaráðherra".
Hér verða aðeins 3 atriði greinarinnar gerð
að umræðuefni. Snorri skrifar:
„Ný kerfisáætlun Landsnets á auk þess að
tryggja flutning raforku um allt land".
Staðhæfingin er rétt svo langt sem hún
nær, en sá er hængurinn á, að Landsnet er
langt á eftir tímaáætlun með veigamikla
þætti íframkvæmd þessarar kerfisáætlunar,
m.a. vegna hatrammrar andstöðu Snorra
Baldurssonarog skoðanasystkina hans. Þaraf
leiðandi er Norðurland í raforkusvelti, og er
nú boðið upp á friðun allra helztu óvirkjaðra
vatnsfalla Norðurlands.
Snorri skýtur sjálfan sig í fótinn með
þessum skrifum:
„Engar rannsóknir liggja fyrir um, að það
sé hagfelldara fyrir samfélag og efnahag
þjóðarinnar og heimsins að virkja vatnasvið
á miðhálendinu en að friða þau í þjóðgarði.
Þess vegna er söngur ráðherrans falskur."
Hvernig væri nú að leyfa raunhæfum
rannsóknum á þessu að fara fram með beztu
aðferðum nútímans í stað þess að setja
mikilvægar orkulindir í verndarflokk nánast
að óathuguðu máli, og reka síðan skefja-
lausan áróður fyrir stofnun eins þjóðgarðs á
öllu miðhálendinu? Það eru nefnilega með
sama hætti engar rannsóknir fyrir hendi, sem
benda til, að„hagfelldara (sé) fyrir samfélag
og efnahag þjóðarinnar og heimsins" að friða
vatnasvið á miðhálendinu.
Snorri Baldursson heldur því fram í téðri
Fréttablaðsgrein, að„í orkunýtingarflokki
rammaáætlunar verði alls um 1400 MW,
gangi tillögur verkefnisstjórnar eftir." Nú
veit enginn, hvort þetta afl er rétt metið eða
hvort hagkvæmt verði að virkja það allt,
enda drjúgur hluti jarðvarmi, þar sem ekki
er á vísan að róa. Þó að þetta mat væri nærri
lagi, þá dugar það hins vegar alls ekki fyrir
fyrirsjáanlega rafvæðingu hér innan lands á
tímabilinu til 2050, þegar Ijúka þarf íslenzku
orkubyltingunni með notkun rafmagns úr
endurnýjanlegum lindum í stað jarðefnaelds-
neytis. Uppsett afl, 1400 MW, má áætla, að
gefi 10 TWh/a (terawattstundir á ári) af orku,
sem er um 55 % af núverandi raforkunotkun.
Almenningsnotkunin nemur um þessar
mundirtæpum 4TWh/a, og aukist hún að
jafnaði um 2,0%/ár fram til 2050, verður
viðbótar þörf almennings þá 4,0TWh/a.
Fjögur kísilver munu þurfa um 4,0TWh/a til
viðbótar við það, sem þeim hefur þegar verið
tryggt. Rafvæðing allra farartækja á láði, legi
og ílofti, mun ekki þurfa minna en 4,0TWh/a.
Þarna er komin viðbótar orkuþörf, aðeins
næstu 35 árin, upp á 3 x 4 = 12 TWh/a, sem
er 20% yfir því, sem Snorri telur til reiðu. Þá
hefur viðbótar orkuþörf núverandi orkusækins
iðnaðar og annarrar orkukræfrar stóriðju,
nýrra málmvinnslufyrirtækja o.þ.h., ekki verið
tekin með í reikninginn. Ef brautryðjandi
áfangar nást í þróun kjarnorku, klofnings
eða samruna, verður væntanlega engin slík
viðbótar eftirsþurn orku hérlendis, en annars
gæti hún hæglega orðið.Téð uppsettafl
Snorra Baldurssonar, formanns Landverndar,
hrekkur a.m.k. hvergi til.
Samantekt
Stjórnkerfi undirbúnings að nýtingu náttúru-
auðlinda á landi þarfnast endurskoðunar
straxtil að koma í veg fyrirtjón af völdum
núverandi aðferðarfræði, sem getur ekki
gefið góða raun. Ágæt ríkisstofnun er fyrir
hendi á þessu sviði, sem hæglega má fela
hlutverkVerkefnastjórnar um Rammaáætlun
að breyttu breytanda. Stefnan á að vera sjálf-
bær og afturkræf nýting náttúruauðlindanna,
sem er líkleg til að hámarka fjárhagslegan
hag samfélagsins til langframa af nýtingunni.
Meginstefið verður þá vafalítið fgölþætt
nýting, þar sem málamiðlunar hefur verið
gætt á milli hagsmunaaðila, t.d. í ferðaþjón-
ustu og í raforkugeiranum.
Bjarni Jónsson, rafmagnsverkfræðingur,
var rafveitustjóri ISAL tímabilið l.janúar
1981 - 28. febrúar 2015. Greinin birtist
fyrst á vefsíðu Bjarna en er birt í Þjóðmálum
lítillega breytt af höfundi.
ÞJÓÐMÁL sumarhefti 2016 61