Þjóðmál - 01.12.2019, Qupperneq 9

ÞJÓÐMÁL Vetur 2019 7
Stjórnarskrárfélagið stóð að öðrum sam­
bærilegum fundi á Austurvelli laugardaginn
7. desember. Þá bar fundurinn fyrirsögnina:
Lýðræði ekki auðræði – Auðlindirnar aftur í
okkar hendur.
Sjónvarpsþátturinn um spillingu í Namibíu
blés nýju lífi í Stjórnarskrárfélagið og þá sem
telja að það þjóni baráttu sinni gegn „arðráni“
að starfa með félaginu í baráttu þess fyrir
nýrri stjórnarskrá.
Útifundir og krafa um stjórnarskrárbreytingu
vegna uppljóstrana um mútur við öflun
veiðiheimilda undan strönd Namibíu mynda
ekki neina samstöðu í stjórnarskrármálinu
hér á landi. Þvert á móti eru þessir fundir og
málflutningurinn á þeim til þess eins fallinn
að auka sundrung meðal þjóðarinnar.
Þegar grunnur var lagður að íslensku
stjórnar skránni var það gert með rökum sem
hnigu að því að festa í lögbækur rómantíska
byltingarstrauma 19. aldar. Tilgangurinn
var að veita borgurum frelsi til að ráða
málum sínum sjálfir og móta eigin framtíð,
þeir væru ekki viljalaust verkfæri í höndum
þjóðhöfðingja með vald frá Guði.
Þegar stjórnarskránni var breytt í tilefni af
50 ára afmæli íslenska lýðveldisins árið 1994
var það gert til að færa í orð og virkja strauma
í mannréttindamálum sem mótast höfðu á
lýðveldistímanum.
Ekkert sambærilegt viðfangsefni blasir við
stjórnarskrárgjafanum núna. Tilraunin til
að kollvarpa lýðveldisstjórnarskránni hófst
1. febrúar 2009 þegar samfylkingarkonan
Jóhanna Sigurðardóttir varð forsætisráðherra.
Hörðustu átökin urðu á Alþingi fyrstu vikurnar
eftir valdatöku Jóhönnu þegar allt átti að
gerast undir slagorðinu: Það varð hrun. Fyrir
henni vakti meðal annars að svipta Alþingi
stöðu stjórnarskrárgjafa og færa valdið í
hendur stjórnlagaþingi. Allt rann þetta út
í sandinn og þar er stjórnarskrármálið enn
rúmum áratug síðar.
II.
Stjórnarskrárfélagið stuðlar ekki að nauðsyn­
legri samstöðu um breytingu á stjórnar skránni
með vetrarfundum sínum á Austurvelli til að
fylgja eftir gagnrýni á Samherja í sjónvarps­
þætti. Í þágu stjórnarskrárbreytinga þjóna
þessir fundir engum tilgangi og hafa frekar
neikvæð en jákvæð áhrif skipti þeir nokkru
máli almennt.
Rithöfundurinn Bragi Páll Sigurðarson
var aðalræðumaður á fundi Stjórnarskrár­
félagsins 7. desember. Um ræðu hans sagði
Jón Hallur Stefánsson rithöfundur á Facebook
10. desember 2019 að sér rynni blóðið til
skyldunnar sem vinstrisinna til að lýsa yfir að
sér þætti „þetta ekki góð ræða“. Og einnig:
„Gagnrýnin umræða um Sjálfstæðisflokkinn
hefur ríka og sívaxandi tilhneigingu til
að vera ekki gagnrýnin umræða heldur
óhamin útrás fyrir neikvæðar tilfinningar
og um leið tilraun til að særa með öllum
tiltækum ráðum, í þessari ræðu er mikil­
vægum pólitískum spurningum til dæmis
hnýtt saman við persónulegar svívirðingar,
háðsglósur um tertubakstur og upprifjun á
einkamálum sem ekkert erindi eiga í opin­
bera umræðu. Öll gagnrýni á Sjálfstæðis­
flokkinn verður þannig að eitraðri blöndu af
hatursorðræðu og heiftyrðum einsog þeim
sem látin eru flakka í verstu hjónarifrildum.
Tilætluð áhrif á andstæðinga flokksins geta
varla verið önnur en að staðfesta og magna
upp það skinheilaga og hvítglóandi hatur á
þessum stjórnmálaflokki sem sett er í
öndvegi í stað gagnrýnnar hugsunar.“
Við þessari færslu brást Hallgrímur Helgason
rithöfundur á þennan hátt:
„Um mig hríslaðist sæluhrollur undir ræðunni,
loksins einhver sem segir sannleikann. Eða
hvar fór hann yfir strikið, hvað var ekki rétt?
En það má aldrei vanmeta borgaralega
íhaldssemi, hún lifir lengi lengi.“