Þjóðmál - 01.12.2019, Qupperneq 21

ÞJÓÐMÁL Vetur 2019 19
Heilbrigðisútgjöld eru almennt hærri hjá eldri þjóðum
Heilbrigðisútgjöld sem hlutfall af vergri landsframleiðslu og
hlutfall þeirra sem eru eldri en 65 af heildar íbúafjölda
Heimildir: OECD og Sameinuðu þjóðirnar
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
Ísland
Hlutfall eldri en 65 ára
Noregur
Heilbrigðisútgjöld % af VLF
Danmörk Japan
Svíþjóð
Síle
Engar smáskammtalækningar
Öll viljum við að á Íslandi sé framúrskarandi
heilbrigðisþjónusta sem er aðgengileg öllum.
Einfaldur samanburður á hversu háu hlutfalli
af vergri landsframleiðslu hið opinbera ver til
málaflokksins er hins vegar mjög bjagaður
mælikvarði á það hvernig við stöndum okkur
í þeim efnum. Þrátt fyrir að fjárframlög til
heilbrigðismála hafi verið aukin um tugi
milljarða á undanförnum árum og langt
umfram flesta aðra málaflokka eru áfram
háværar kröfur um að ekki sé nóg að gert
og meira þurfi til. Útgjöld til heilbrigðismála
verða aukin um 12 milljarða króna árið
2020 samkvæmt fjárlögum en formaður
Læknafélags Íslands tilgreinir í ofangreindum
pistli Læknablaðsins að það vanti 30­50
milljarða króna til viðbótar til að tryggja að
við séum ekki eftirbátar frændþjóða okkar.
Formaður velferðarnefndar sagði í viðtali
nýverið að opinber útgjöld til heilbrigðismála
væru skammarlega lág.
Því er þó ekki að leyna að heilbrigðiskerfið
glímir við vanda. Heilsugæslustöðvar þarf
að efla, biðlista þarf að stytta og bæta þarf
aðbúnað á Landspítalanum. Mikil skammsýni
er þó fólgin í því að aukin fjárframlög séu
eina lausnin við þeim vanda. Á komandi
árum og áratugum er fyrirséð að kostnaður
til heilbrigðismála á Íslandi muni aukast
samfara því sem þjóðin eldist. Til að tryggja
að útgjöld til heilbrigðismála muni ekki sliga
landsmenn með hækkandi sköttum í náinni
framtíð þarf að snúa vörn í sókn. Sóknafærin
hljóta að liggja í aukinni skilvirkni og betri
nýtingu fjármagns skattgreiðenda. Endurskoða
þarf heilbrigðiskerfið út frá þörfum
sjúklinganna með það að sjónarmiði að þeir
nýti viðeigandi þjónustu betur hverju sinni
og að sjúklingurinn geti farið greiðlega milli
úrræða ef þörf krefur. Fjármagn þarf að fylgja
sjúklingi en ekki stofnun eins og raunin er
nú á flestum sviðum heilbrigðiskerfisins.
Sé þó markmiðið að eyða sem mestu fé til
heilbrigðismála sem hlutfall af vergri lands­
framleiðslu þá blasir við að samfara breyttri
aldurssamsetningu verðum við áður en langt
um líður meðal þeirra þjóða að óbreyttu.
Óháð því hvort gæði þjónustunnar fylgi eftir.
Varla er það markmið sem við viljum stefna
að?
Höfundur er forstöðumaður efnahagssviðs
Samtaka atvinnulífsins.