Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Page 63

Minjar um sjósókn við Héraðsflóa
tíma og eldri stóðu upp frá Suðurhöfn, þar
sem er upphækkaður bæjarhóll, nú sundur-
grafmn af lunda. (sjá uppdrátt) Eftir það var
Bjamarey verstöð sem getið er öðru hvom í
heimildum og þar átti Hofskirkja skála
allstóran sem nýttur var fram á 20. öld og þá
sem geymsla. Árið 1796 fékk Guðmundur
Pétursson sýslumaður í Krossavík í
Vopnafírði Bjarnarey leigða af Einari
Stefánssyni presti á Hofí. Hafði hann þar
sjálfur sjósókn um hríð að talið er.56
Á árunum 1884-1890 var um skamma
hríð tekin upp búseta á ný í Bjarnarey. Þar
var á ferðinni Bjöm Guðmundsson sem
hafði viðumefnið póstur, eftir að hafa verið
í þrjú ár í póstferðum milli Akureyrar og
Reykjavíkur (1866-1869). Kom hann frá
Vestdalseyri, stofnaði til útgerðar í Bjamar-
ey og réði sem formann Ásbjörn Jósefsson.
Fór sá rekstur ekki vel af stað, því að fyrsta
haustið fórst bátur með timbur- og saltfarm
í lendingu við Bjarnarey og með honum
þriggja manna áhöfn og eiginkona eins
hásetans.57 Gengu um þennan atburð
margar sögur, m.a. um reimleika i eynni.
Björn póstur byggði sér þrískipt hús vestan
undir Miðborg en Ásbjörn komst ekki
lengra en leggja grunn að húsi undir
Gullborg þar skammt frá. Er sagt að við þær
framkvæmdir hafí rúnasteinn Jóns lærða
verið brotinn í veggi. Kona Björns pósts fór
frá honum til Ameríku 1889 og hann fylgdi
á eftir frá Vopnafírði þremur árum síðar.
Fagradalsmenn nýttu viði úr bæ Bjöms
pósts í þverhús í Fagradal.
Arabátar á Skálum á Langanesi. Ljósmynd í eigu.
Þjóðminjasafns. Myndin er fengin úr bókinni
íslenzkir sjávarhœttir 2, s. 363.
Eftir þetta hefur ekki verið föst búseta í
Bjamarey og gekk á ýmsu um nýtingu
eyjarinnar næstu tvo áratugi. Um aldamótin
1900 hafði Bjöm Ólafsson gullsmiður á
Vopnafírði æðarvarpið þar á leigu en
bændur í Fagradal fengu þar beitarafnot.
Var talið að eyjan stæði undir hagagöngu
20-30 kinda, sem oft gengu þar sjálfala. Á
ámnurn 1903-1906 höfðu Jón Halldórsson
bóndasonur frá Fagradal og Einar Pálsson
skaftfellskur maður vertíðarúthald í eynni
og í framhaldi af því kom Zöllnerverslun á
Vopnafírði, síðar Framtíðin, sér upp verbúð
og saltfiskverkun austur af Norðurhöfn í
eynni.58 Hús þetta fauk fljótlega en
undirstöðurnar eru enn sýnilegar. Eftir 1910
mun ekki hafa verið róið úr Bjamarey.
Eftir að Sveinn Jónsson (1851-1931)
bóndi í Fagradal keypti Bjarnarey af
Hofskirkju sem áður getur var eyjan í eigu
56 Halldór Stefánsson. Austurland IV. Sjósóknarþáttur. Akureyri 1952, s. 114-115.
57 Halldór Stefánsson. Vopnafjörður. Árbók Ferðafélags íslands 1968, s. 55-59.
58 Jón Halldórsson. Þáttur um Gullbjamarey. Múlaþing 27 2000, s. 55-63.
61