Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2009, Síða 149

„Um stundarsakir settir af Guði í þennan heim...“
En hver var svo sá er séra Einar á
Kirkjubæ mælti eftir í ágústmánuði ársins
1903? Eiríkur Eiríksson hét hann, kunnur
merkisbóndi um sína daga, vinsæll og virtur
af samsveitungum sínum, mærður og dáður
af vini sínum og sveitunga, þjóðskáldinu
Páli Ólafssyni. Um Eirík getur að líta
eftirfarandi í Islenskum æviskrám Páls
Eggerts Ólasonar:
Eiríkur Eiríksson (6. jan. 1832 - 1. ágúst
1903). Bóndi. Foreldrar: Eiríkur Bjamason á
Vífilsstöðum í Tungu og kona hans Katrín
Guðmundsdóttir. Tók við búi eftir foreldra
sína 1868 og bjó á Vífilsstöðum til 1898,
fluttist síðan á eignarjörð sína Dagverðargerði
og bjó þar til æviloka. Talinn að ýmsu með
merkustu bændum, atorku- og dugnaðar-
maður, en hélt sér lítt fram til virðinga. Ókv.
og bl. en ól upp 10 fósturböm (Óðinn II).5
Og í ritsafninu Að vestan er að fínna þessa
frásögn Guðmundar Jónssonar frá Húsey:
Eiríkur Eiríksson bjó á Vífilsstöðum lengstum
en keypti Dagverðargerði og fluttist þangað á
elliámm. Hann var í hærra lagi meðalmaður,
en fremur grannvaxinn, lítið eitt lotinn í
herðum, jarpur á hár og skegg, stillilegur á
svip og góðmannlegur, augun snör og fjörleg.
Hann var dulur í skapi og lét lítið á sér bera, en
athugaði vel það, sem fyrir augu og eyru bar.
Eiríkur var fluggáfaður maður, en hafði engrar
menntunar notið í æsku; hann las allt, er hann
náði til á síðari árum, og vissi því glögg skil á
bókmenntum og stjómarfari samtíðar sinnar.
Mig furðaði mest, hvað hann var oft getspakur
um ýmislegt, sem vafasamt var, og jafnvel um
sumt, sem í vændum var, en enginn gat vitað
um Kom þar fram frábær náttúrugreind hans.
Hann var hagmæltur vel, en fór mjög dult
með. Litinn þátt tók hann í sveitarmálum að
Kristbjörg Jónsdóttir og Eirikur Sigfússon frá
Vífilsstöðum: Eigandi myndar: Ljósmyndasafn
Austurlands.
jafnaði og lét lítið á sér bera á mannamótum,
og var það eflaust meira sprottið af varfæmi
en kjarkleysi, því ekki lét hann sinn hlut, ef í
milli bar, við hvern sem var að skipta.
Gestrisinn var hann og manna skemmti-
legastur heim að sækja, en dró sig oftast í hlé
í margmenni. Tryggur var hann vinum sínum,
en þeir voru fáir, sem hann batt verulega
vináttu við. Hjálpsamur var hann og
raungóður, en lét sem minnst á því bera, því
hann var laus við allt yfirlæti. Hann var
vinsæll og virtur af öllum, og eg hygg að hann
hafi engan óvin átt um dagana. Ekki kvæntist
hann eða eignaðist afkvæmi, en bjó lengstaf
með systmm sínum og seinna með fóstur-
dóttur sinni og frændkonu, Kristbjörgu
Jónsdóttur. Þau systkin ólu upp fjölda bama,
5
Páll Eggert Ólason: íslenskar æviskrár frá landnámstímum til ársloka 1940. Hið íslenska bókmenntafélag, Reykjavík 1948
(bls.403) 147