Saga - 2016, Side 25

Fundargerðabók Bárunnar í keflavík og fyrsta fundargerðabók
Dagsbrúnar birta báðar kunnuglegt form og skipulag. Það tók mið af
innra starfi í stúkunum, með hagnefndum og heimsóknarnefndum, en
hagnefndir höfðu jafnan umsjón með fræðslu, svo sem fyrir lestrahaldi,
og í stúkunum einnig með allri annarri skemmtidagskrá á fundum.
Heimsóknarnefndirnar fylgdust með mætingu félagsmanna. Fyrir
kom að meðlimir Bárunnar væru skráðir í fundar bók með ávarps-
orðinu „bróðir“ eins og tíðkaðist í stúkunum. Í þessum hagsmunasam-
tökum keflvískra sjómanna var tekist á um brýn málefni; samstöðu
um verslunarkjör, verð á salti og samtök um félagsverslun. einnig
voru almenn framfaramál svo sem götulýsing, vatns ból og vegarlagn-
ing um hreppinn reglulega á dagskrá. Að auki má þar lesa eindregna
ósk um aukna samstöðu og útbreiðslu samtakanna til nágranna-
byggðarlaga. Þegar að slíkum tillögum kom var sýnilega treyst á
Sigurð eiríksson. Hann „mundi verða hér bráðum á ferð og gæti skeð
að hann kæmi á fót deildum hér í nærliggjandi héruðum“, eins og einn
fundarmanna greindi frá.26 Í félaginu voru því stúkumenn og þeir
reiddu sig á reglubræður um framgang og eflingu félagsins. Í fundar-
bók Dagsbrúnar er áberandi að bæri erfiðleika að hjá félagsmanni var
efnt til samskota fyrir hann eins og tíðkaðist í stúkunum. Talsvert bar
á beiðnum félagsmanna um styrki úr styrktarsjóði félagsins en í hann
rann fjórðungur árgjaldanna. eins og í stúkunum var litið svo á að
sjóðurinn efldi styrk félagsins og laðaði menn að, eins og formaðurinn,
templarinn Sigurður Sig urðs son, tók fram í árdaga félagsins.27
Athygli vekur þó að í báðum þessum fyrstu verkalýðsfélögum
sjómanna og daglaunamanna voru bindindismál ekki rædd. Þau bar
að vísu á góma hjá Bárumönnum í árslok 1907 þar sem eftirfarandi
ályktun var samþykkt samhljóða: „Þar sem bindindismálið er á dag-
skrá lýsir Báran því yfir að hún veitir [því] eindregið fylgi sitt“.28
Bindindismál komu aldrei til tals á fundum Dagsbrúnar á tíma -
bilinu 1906–1911 þótt fyrirferð þess væri mikil í samfélagsum -
ræðunni. Bindindið var að líkindum talið eitt af því sem fremur var
fallið til sundrungar félagsmanna og því var sneitt hjá umræðu um
góðtemplarareglan á íslandi 23
26 Bs.Sn. (Byggðasafn Suðurnesja keflavík) Báran nr. 6. Fundarbók 14. des. 1904–
11. jan. 1911 (27. febrúar 1906). Beinar tilvitnanir í fundargerðabækur stúkna
og annarra félaga eru hér ritaðar orðréttar.
27 Sks.D. (Skjalasafn Dagsbrúnar) Dagsbrún. Fundargerðabók. 1905–22. desember
1917 (16. mars 1906).
28 Bs.Sn. Báran nr. 6. Fundarbók (23. des. 1907). Skáletrun mín.
Saga vor 2016.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:09 Page 23