Saga


Saga - 2016, Síða 41

Saga - 2016, Síða 41
beint að alþýðu. Henni var hrósað fyrir að hafa „haldið bindindis- málinu uppi“ en um leið var hún skömmuð fyrir að hafast ekki nóg að og taka sér um of til fyrirmyndar það athæfi æðri stétta sem þætti fínt.82 Hér var því vandað um fyrir alþýðu líkt og fyrir konum. Undir aldamótin taldi ritstjórinn, Ólafur Rósenkranz, vilja alls al - mennings, bindindissinna og andstæðinganna, farinn að hneigjast eindregið að því að „lækning áfengisbölsins“ væri orðin „þjóðar - sann færing“.83 Aldamótaárið 1901 greip um sig baráttuhugur meðal forkólfa templara. Árið var afmælisár í sögu reglunnar og templarar væntu þess að upplifa brátt annan vendipunkt, sjálf „brennivíns alda mót - in“, enda hafði uppgangur ríkt í stúkunum.84 Þeim fannst því tímabært að kanna vilja þjóðarinnar og gengust þeir fyrir slíkri könnun á árabilinu 1901–1903 meðal kosningabærra og annarra „vitnis færra“ karla og kvenna.85 Niðurstaðan lá fyrir stórstúku - þingi 1903. Þar lýstu fleiri sig hlynnta aðflutningsbanni en sölu- banni, en hún sýndi þó ekki meirihlutafylgi kjósenda fyrir því.86 engu að síður sam þykktu templarar að fara fram með frumvarp um aðflutningsbann 1903. Næðist það ekki hafði framkvæmda- nefnd stórstúkunnar heimild til að þrýsta á Alþingi um skipun milliþinganefndar til að undirbúa málið fyrir þingið 1905. einnig fylgdi heimild til áskor unar á þingið um að stjórnvöld leituðu álits kjósenda á mál inu.87 Frumvarpið um aðflutningsbann 1903 kom reyndar of seint og fékk ekki umræðu í þinginu. Með því varð kúvending af hálfu templara því undanfari aðflutningsbanns hafði í hugum þeirra góðtemplarareglan á íslandi 39 82 Alþýðu hrósað: „Áfengis-löggjöf vor“, Good-Templar 1:10 (1897), bls. 145; Alþýða skömmuð: Sig. Júl. Jóhannesson, „Bindindið og menntamennirnir“, Good-Templar 1:5 (maí 1897), bls. 65 og 69; I.S., „Hvað tefur fyrir bindindismál- inu“, Good-Templar 1:7 (1897), bls. 99–102. 83 „Næstu áfengislögin“, Good-Templar 3:3 (1899), bls. 36. 84 Stórstúka Íslands varð 15 ára og hin alþjóðlega regla 50 ára: „Brot úr um - burðarbréfi Stór-Templars“, Good-Templar 5:1 (1901), bls. 16. 85 „Alþingi Goodtemplara“, Ísafold 12. júní 1901, bls. 149–150. 86 Samtals 3140 kjósendur höfðu brugðist við könnuninni, 2000 reynst fylgjandi aðflutningsbanni og 800 sölubanni. Á kjörskrá á tímabilinu voru yfir 7000 manns og var því fylgi aðflutningsbanns einungis rúmur fjórðungur kjósenda. Með sölubanni var sala áfengis í landinu óheimil en einstaklingum heimilt að panta það utanlands frá. 87 „Stórstúkuþingið“, Good-Templar 7:6 (1903), bls. 58–59. Skáletrun mín. Saga vor 2016.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:09 Page 39
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196

x

Saga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.