Saga - 2016, Side 193

hafi verið í því fólgin að ná tökum á íslenskri tungu.
Auður Hauksdóttir fjallar í grein sinni um dönskukunnáttu og hlutverk
danskrar tungu í íslensku samhengi og Þóra Björk Hjartardóttir greinir það
tungumál sem Danir á Íslandi hafa skapað með því að blanda saman
orðtökum og hugtökum úr báðum málum og skapa sitt eigið mál.
Guðmundur Jónsson fjallar um áhrif Dana á íslenskt efnahagslíf og tengsl
viðskipta og stjórnmála á tímum sjálfstæðisbaráttunnar. erik Skyum-Nielsen
tekur fyrir túlkun danskra rithöfunda á Íslandi og Íslendingum og Sigurður
Pétursson segir sína eigin fjölskyldusögu og gerir grein fyrir því hvernig
hún varpar ljósi á hlutskipti fjölskyldu af dönskum uppruna á Íslandi og
hvernig danski menningararfurinn hafði áhrif á daglegt líf fjölskyldunnar
sem og viðhorf Íslendinga til hennar.
Þær Íris og Christine eiga tvær greinar hvor í bókinni. Í seinni grein sinni
fjallar Íris um þær breytingar sem urðu á stöðu Dana á Íslandi og menning-
arumhverfi þeirra eftir að Ísland varð sjálfstætt ríki. Christine er á svipuðum
slóðum í grein sem fjallar um menningarleg áhrif Dana á Íslandi á síðari
hluta 20. aldar og er sjónum þar beint að ýmsum siðum og venjum sem
Danir héldu fast í, til dæmis varðandi barnauppeldi.
Gullfoss. Mødet mellem dansk og islandsk kultur i 1900-tallet er mikil-
vægt innlegg í umræðu um hið flókna samband Íslendinga og Dana á tutt-
ugustu öld, byggt á ítarlegum rannsóknum úr ýmsum greinum hugvísinda,
Í bókinni er töluvert af áhugaverðum ljósmyndum sem ýta undir og styðja
textaumfjöllun hennar. Fjallað er um áhrif danskrar menningar, efnahags-
umsvifa og tungumáls, gerð grein fyrir stöðu Dana sem minnihlutahóps og
gamallar valdastéttar og fjallað um viðhorf og viðbrögð Íslendinga gagnvart
Dönum á Íslandi. Bókin fjallar því bæði um áhrif Íslendinga á Dani og öfugt
og varpar þannig ljósi á það hvernig hið áhugaverða „haltu-mér-slepptu-
mér“-samband milli þjóðanna, sem má enn greina í samtímanum, á sér
sterkar rætur í sögunni og endurspeglast bæði í rituðum heimildum og
munnlegum frásögnum frá 20. öld. Bókin er þar fyrir utan tímamótaverk að
því leyti að hér er fjallað um ákveðinn hóp innflytjenda á Íslandi á löngu
tímabili og sýna rannsóknirnar glöggt að saga innflytjenda er aldrei einhliða
heldur ætíð marglaga og snertir á ýmsum þáttum er varða sjálfsmynd,
viðhorf, stöðu og bæði formleg og óformleg réttindi útlendinga á Íslandi til
að vera þeir sjálfir, halda í eigin menningarleg einkenni og skapa sér ný.
Sigrún Alba Sigurðardóttir
ritfregnir 191
Saga vor 2016.qxp_Saga haust 2004 - NOTA 17.5.2019 10:09 Page 191