Gripla - 2021, Page 84

GRIPLA82
með tueimir greínum |26 Annur er at taka rot vndan firir ſkyttri tolu. En
onnur greín er |27 þat at ðragha rot undan atthyrndrí tolu þeirrí er uerpilſ
uoxt hefuir |28
⸝F⸜ra enní hgre hendi ſkalt þu af taka ok vidlegía ok ſkipta j
helmin|29ga. En fra uinſtri hendi ſkal þu tuefalda ok ſkipta ok margfalda |30
Oc ſva dragha vndan rot huaratueggio. ☞
Ef þu uilt adra tolu |31 uid adra leggía. þa rita ifuir uppí ena meiri toluna.
oc ſet ena |32 mínne tolu iamfram till ennar hgre handar. Ok leg þa Fíguru
[14r] fyrſt up uid toluna er utarſt er til hgre handar oc ef ſu tala oll ſaman
|2 er fingir. þa rita han j ſama ſtað. En ef talan uerdir ſamſett þa rita |3 j fyrſta
ſtad fingir. En legh uidir lidin þa toluna ſem j nꝏſta ſtad er adir |4 En ef
lidir uerdir af uidlagning. j fyrſta ſtad þa rita þar cifru: En legh |5 lidin uid
þa tolu er nꝏſt ſtendir ef þar er nokkur tala ella ríta han þar |6 ein ſaman.
En ef þar er cifra þa tak hana brot. En ſet lidin þar niðir |7 Legh ſidan aðrar
figurur uid at ſlikum hꝏtte. ☞
Ef þu uilt adra tolu |8 af annarre taka. þa rita tuennar tolur. ſem i uidir-
lagningh. ok ſet íam|9nan ena minne tolu undir. ellighar iamfna. þa tak þu af
enne fyrſtu |10 figuru þa tolu ſem vndir ſtendir ef þat ma. oc rita ef nokkot
er efttir j ſama |11 ſtad. ella ſet þar cifru. En ef þu mat eighi ena fyrſtu figuru
af taka |12 oc er ſu tala meiri er undir ſtendir. þa tak þu ein af nꝏſtu figuru.
oc gae |13 þerſſ. at hon geri tio j fyſta ſtadenum. Tak þa af þeim alla tolu þa
ſem |14 undir er. ok i ſama ſtad þat ſem af lypir. En ef cifrur ſtanda uppí
ifuir |15 þa tak ein af þeirri figuru er nꝏſt ſtendir cifrum ok rita nio. Þar ſem
cifrum42. |16 ſtoðo ⸌voru⸍. alt þar till er þu kemir j þan ſtad er þu uilt af
taka. Ok tak þu |17 af þeim tiu ſem þarf. ok rita j ſama ſtad þat er lifnnar.
Ef þu uilt |18 tuefalða nokkora tolu. þa rita fyrſt ſlika tolu ſem þeer likar.
Þar nꝏſt | ⁠19 tuefalda þu. þa figuru er meſt ueit till uinſtri handar ok rita j
nꝏſta ſtad |20 þat er af lypir ſua ſem j uidirlagníngh en ef ſemis ſtendir
ifuir uppi |21 j yðſta ſtad þa legh uid ein. Þui at þar uar adir iomfn43 tala er j
helminga uar ſkift44 |22
42 14r/15 cifrum] context indicates this should be cifrur.
43 14r/21 iomfn] should be óiofn. This is clearly an error, which appears as well in Hauksbók (but
not in AM 685 d 4to). The text is referring to the case in which the given number was the result of
halving a previous number, resulting in a remainder of one-half. Hence the original number must
have been odd.
44 14r/21 ſkift] added below the line.