Borgfirðingabók - 01.12.2005, Blaðsíða 84

82
Borgfirðingabók 2005
Gamla skólastjórahúsið á Hvanneyri.
framleiðsluhátta. Til þess þurfti kunnáttu sem ýmist var aflað erlendis
frá ellegar sköpuð hér heima fyrir. Þarna kom ekki síst til kasta
stofnananna þriggja.
Búnaðarskólinn á Hvanneyri var settur vorið 1889 til þess að kenna
ungum mönnum að búa. Áhersla var lögð á jarðrækt og fóðuröflun
þótt námsskráin væri ærið fjölbreytt. Annað hlutverk skólans var
að reyna nýjungar sem átt gætu erindi við íslenska bændur. Þessum
hlutverkum sinnti skólinn síðan í meira en heila öld þótt innihald náms
og þróunarstarfa tæki breytingum í áranna rás. Nemendur skólans
settu mark sitt á búskap og mannlíf í flestum sveitum landsins.
Stofnað var til Garðyrkjuskóla ríkisins að Reykjum í Ölfusi árið
1939. Fleira var þá farið að þykja matur en „feitt kjöt“, og sérhæfð
garðyrkja var að skjóta rótum. Jarðvarminn bauð víða upp á þessa
ræktun og markaður fyrir grænmeti var í vexti. Garðyrkjuskólinn
skólaði bændur og annað starfsfólk fyrir hinar nýju búgreinar, og
stofnunin tók mikilvæga forystu í fagmálum garðyrkjunnar með hlið-
stæðum hætti og Hvanneyrarskóli gerði á sínu sviði hálfri öld fyrr.
Rannsóknastofnun landbúnaðarins varð til árið 1965, þá reist á grunni
starfs búnaðardeildar Atvinnudeildar Háskólans og tilraunastöðvanna,
sem verið höfðu í öllum landsljórðungum um langt árabil. Rótina að
starfi RALA má raunar rekja til tilraunastarfs er samtök bænda hófu
þegar um fyrri aldamót - með gróðrarstöðvunum. Rannsóknastarfið
var framan af einkum tengt jarðrækt og hefðbundinni búfjárrækt en
óx að ljölbreytni eftir því sem árin liðu og þarfir samfélagsins urðu
margvíslegri.