Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Page 42

0
unar að beita þýskum ófrávíkjanlegum reglum, eins og gert yrði
samkvæmt 1. mgr. 7. gr. laga nr. 43/2000, enda á að efna skyldur í
Noregi en ekki Þýskalandi.
5.2.5 Ákvæði 2. mgr. 7. gr. laga nr. 43/2000
Í 2. mgr. 7. gr. laga nr. 43/2000 kemur fram að ekkert í lögunum
takmarki beitingu ófrávíkjanlegra reglna íslensks réttar ef mál er
rekið á Íslandi, óháð því lögum hvaða lands eigi annars að beita um
samninginn. Á meðan að samkvæmt 1. mgr. er litið til laga annars
lands sem samningur hefur tengsl við þá er samkvæmt 2. mgr. litið
til dómstólaríkisins, þ.e. Íslands. Ákvæðið er samhljóða 2. mgr. 7.
gr. Rómarsamningsins.
Þessu ákvæði kann að vera beitt bæði þegar aðilar hafa samið
um hvaða lög skuli gilda um samning þeirra sem og þegar ekki hef­
ur verið samið um lagaval og ákvæði 4. gr. laganna á við. Einnig er
mögulegt að bæði 3. mgr. 3. gr. og 2. mgr. 7. gr. eigi við um sama
tilvikið. Sem dæmi má nefna að ef samningur sem hefur aðeins
tengsl við England, t.d. ef aðilar eru þaðan og atvik gerast þar, en
kveðið er á um að dönsk lög skuli gilda, þá kynnu, ef leyst væri úr
málinu fyrir íslenskum dómstólum, að koma til skoðunar ófrávíkjan­
legar danskar reglur á grundvelli 3. mgr. 3. gr. sem og ófrávíkjan­
legar reglur íslensks réttar á grundvelli 2. mgr. 7. gr. laganna.79
Eins og rakið er hér að framan er gerður sá fyrirvari við beitingu
1. mgr. 7. gr. að þegar metið er hvaða reglur eigi við „skuli litið til
eðlis þeirra og tilgangs og afleiðinga þess að beita þeim eða beita
þeim ekki“. Enginn slíkur fyrirvari er gerður í 2. mgr. 7. gr. lag­
anna.
Það ræðst af endanlegu mati dómstóla hvort ákvæði er ófrávíkj­
anlegt eða ekki. Sem dæmi um beitingu reglunnar má nefna sem
dæmi að íslenskur farþegi kaupir sér flugmiða á Íslandi af erlendu
flugfélagi milli tveggja erlendra borga. Í skilmálum flugfélagsins
segir að það taki enga ábyrgð á líkamstjóni eða dauðsfalli sem kunni
að verða um borð í flugvélinni eða á leið úr eða í flugvélina. Ákvæð­
ið er í andstöðu við ákvæði 1. mgr. 102. gr. laga nr. 60/1998 um loft­
ferðir en löglegt samkvæmt lögum landsins þar sem flugfélagið hef­
ur sínar aðalstöðvar. Í skilmálunum segir enn fremur að um samn­
ing aðila gildi erlend lög. Fyrir íslenskum dómstólum kæmi til
skoðunar hvort ákvæði 102. gr. laga um loftferðir væru ófrávíkj­
anleg og myndu ógilda framangreinda skilmála um ábyrgðarleysi.
Sambærilegt ákvæði er nú í 3. mgr. 9. gr. Rómarreglugerðarinn­
ar en engar efnislegar breytingar voru gerðar á ákvæðinu frá því
sem var í Rómarsamningnum.
79 C.M.V. Clarkson og Jonathan Hill: The Conflict of Laws, bls. 234.