Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Side 57


[V]iðskipti eða fyrirmæli um viðskipti þar sem aðili eða nokkrir aðilar í
samstarfi tryggja að verð eins eða fleiri fjármálagerninga liggi við óeðlilegt
eða tilbúið mark.15 (undirstrikun höfundar)
Hollenskt verðbréfafyrirtæki, IMC Securities BV, sem hafði ver­
ið sektað fyrir brot gegn samsvarandi ákvæði í hollensku verðbréfa­
viðskiptalögunum, hélt því fram að ekki væri um brot að ræða þar
sem gengið hefði sveiflast og hafi því ekki verið tryggt. Í dómi sín­
um vísaði Evrópudómstóllinn til markmiðsákvæða MAD tilskip­
unarinnar í 2., 12. og 15. gr. forsendna tilskipunarinnar. Með hlið­
sjón af skýru markmiði með banni við markaðmisnotkun, þ.e. að
tryggja heildarvirkni fjármálamarkaða Evrópusambandsins og
auka tiltrú fjárfesta, komst dómstóllinn að eftirfarandi niðurstöðu:
The objectives thus pursued by Directive 2003/6 would be undermined
if conduct such as that contemplated in Article 1(2)(a), second indent, of
that directive could fall outside the scope of the prohibition of market
manipulation set out in Article 5 of that directive solely on the ground that
it gave rise to a single transaction and, consequently, a single listing, witho­
ut the price of the financial instrument or instruments at issue maintaining
an abnormal or artificial level for more than a certain duration.
The answer to the question referred is therefore that Article 1(2)(a),
second indent, of Directive 2003/6 must be interpreted as not requiring, in
order for the price of one or more financial instruments to be considered to
have been fixed at an abnormal or artificial level, that that price must ma­
intain an abnormal or artificial level for more than a certain duration.
Af þessu má ráða að mikilvægt er að horfa til markmiðsins með
banninu við túlkun á ákvæðinu, hvort sem um er að ræða MAD til­
skipunin sjálfa eða innlenda löggjöf, sérstaklega þegar vafi kemur
upp um hvort tiltekin háttsemi falli undir bannið eður ei. Hafa ber
þó í huga kröfuna um skýrleika refsiheimilda sem felur í sér að ein­
ungis er lögð refsing við þeirri athöfn sem lýst er í lagatexta með
nægjanlega skýrum og fyrirsjáanlegum hætti, sbr. ákvæði 1. mgr.
69. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og 1. mgr. 7. gr.
mannréttindasáttmála Evrópu.16
3. TEGUNDIR MARKAÐSMISNOTKUNAR
Ekki er nauðsynlegt að eyða mörgum orðum um tegundir markaðs­
misnotkunar þar sem viðfangsefni þessarar greinar er einungis að
15 Á ensku: „transactions or orders to trade which secure, by a person, or persons acting
in collaboration, the price of one or several financial instruments at an abnormal or artifici­
al level.“
16 Sjá til hliðsjónar Róbert R. Spanó: „Stjórnarskráin og refsiábyrgð (fyrri hluti) grunn­
reglan um lögbundnar refsiheimildir“. Tímarit lögfræðinga, 1. tbl. 2004, bls. 7.