Tímarit lögfræðinga - 01.04.2012, Qupperneq 61
Helstu afbrigði þessarar tegundar eru á ensku nefnd wash sales,
matched orders, circular trades og painting the tape.29
Ákvæðið um raunveruleg viðskipti eða tilboð er að finna í alið
1. tl. 1. mgr 117. gr. og er svohljóðandi:
[E]iga viðskipti eða gera tilboð sem gefa eða eru líkleg til að gefa framboð,
eftirspurn eða verð fjármálagerninga ranglega eða misvísandi til kynna.30
Markaðsmisnotkun í formi raunverulegra viðskipta eða tilboða
felur í sér tilraun til að hafa áhrif á markaðsverð skráðra fjármála
gerninga einungis með því að kaupa og selja þá eða setja fram kaup
og sölutilboð.31 Viðskiptin eða tilboðin teljast til markaðsmisnotk
unar ef þau gefa framboð, eftirspurn eða verð fjármálagerninga
ranglega eða misvísandi til kynna. Eins og við á um allar tegundir
markaðsmisnotkunar í 117. gr. vvl. er ýmis viðmið að finna í 7.9. gr.
reglugerðar nr. 630/2005 um innherjaupplýsingar og markaðssvik.
Skýrasta dæmið um markaðsmisnotkun í formi raunverulegra
viðskipta eða tilboða er meginumfjöllunarefni þessarar greinar,
marking the close. Markaðsmisnotkun við opnun markaðar hefur
hingað til ekki, svo höfundi er kunnugt um, verið talið sérstakt af
brigði markaðsmisnotkunar. Í næstu tveimur köflum verður vikið
nánar að þessum tveimur afbrigðum markaðsmisnotkunar sem
falla undir alið 1. tl. 1. mgr. 117. gr. vvl.32
3.2 Markaðsmisnotkun í krafti markaðsstyrks
Markaðsmisnotkun í krafti markaðsstyrks hefur nokkra sérstöðu
þar sem slík markaðsmisnotkun felur ekki beint í sér miðlun rangra
eða misvísandi upplýsinga, sem á ensku nefnist misinformation,
heldur felst hún í því að tryggja (e. secure) óeðlilegt eða tilbúið verð
á fjármálagerningi með því að þvinga verðið í þá átt með viðskipt
um eða tilboðum. Ákvæði bliðar 1. tl. 1. mgr. 117. gr. tekur til
framangreinds. Þar segir:
29 Sjá CESR/04/505b, bls. 11.
30 Þó er ekki um markaðsmisnotkun að ræða ef aðilinn sem átti viðskiptin eða gaf fyrir
mæli um þau geti sýnt fram á að ástæður að baki þeim séu lögmætar og að viðskiptin eða
fyrirmælin hafi verið í samræmi við viðurkennda markaðsframkvæmd á viðkomandi
skipulegum verðbréfamarkaði, sbr. seinni málsl. bliðar 1. tl. 1. mgr. 117. gr. vvl. Í íslenska
ákvæðinu um markaðsmisnotkun virðist undantekningarákvæðið eiga aðeins við blið. Sé
hins vegar 2. mgr. 1. gr. MAD tilskipunarinnar skoðuð sést greinilega að íslenska ákvæðið
var ekki innleitt með réttum hætti. Í tilskipuninni á undantekningin við bæði a og blið 1.
tl. 1. mgr. 117. gr. vvl.
31 Emilios Avgouleas: The mechanics and regulation of market abuse, bls. 131.
32 Sjá umfjöllun um heimfærslu á marking the close hjá Jesper Lau Hansen: Værdipapirhand
elsloven med kommentarer, bls. 429. Sjá einnig HeinzDieter Asssmann og Uwe H. Schneider:
Wertpapierhandelsgesetz, bls. 825826.