Milli mála - 2022, Síða 52

MILLI MÁLA
Milli mála 14/1/2022 51
upprás til sólseturs‘), de tanto en tanto (‚stundum, öðru hvoru‘), de tarde
en tarde (‚stundum‘), de tiempo en tiempo (‚stundum, öðru hvoru‘), de tú
a tú (‚þúa‘), de tú por tú (‚þúast‘), de vez en vez (‚öðru hvoru‘).
Þýska
von Dorf zu Dorf (‚þorp úr þorpi‘), von Fall zu Fall (‚frá skipti til
skiptis‘) von Frau zu Frau (‚frá konu til konu‘), von Haus zu Haus (‚hús
úr húsi‘), von Mal zu Mal (‚frá skipti til skiptis, milli skipta‘), von
Mensch zu Mensch (‚frá manni til manns‘), von Ort zu Ort (‚frá stað til
staðar‘), von Stadt zu Stadt (‚bæ úr bæ‘), von Tag zu Tag (‚frá degi til
dags‘), von Woche zu Woche (‚frá viku til viku‘).
2.2. Samtenging sem tengiorð í orðapörum
kjarnaorð+samtenging+kjarnaorð [ko+st+ko]
Í mörgum orðapörum í tungumálunum sem athyglin beinist að koma
samtengingar fyrir sem tengiorð. Kjarnaliðirnir eru eitt og sama orðið
og getur það verið nafnorð, sagnorð, lýsingarorð eða atviksorð eins
og sést í dæmunum hér að neðan. Algengust eru orðapör þar sem
samtengingin og (smátt og smátt), í spænsku y (más y más) og í þýsku
und (halb und halb), kemur fyrir. Rétt er að geta þess að sum orðapör
eru notuð til að undirstrika aukið magn eða gæði þess sem ber á
góma hjá málnotanda. Dæmi um hið fyrrnefnda er orðaparið fjölgar
og fjölgar, í spænsku crecer y crecer (‚aukast og aukast‘) og í þýsku má
nefna sem dæmi laufen und laufen (‚hlaupa og hlaupa‘). Í þessum orða-
pörum tengjast kjarnaorðin alla jafna með samtengingunni og, y, und.
Íslenska
Með samtengingunni og [kjarnaorð+og+kjarnaorð]
aftur og aftur, aukast og aukast, betra og betra, dag og dag, fjölgar og
fjölgar, gráta og gráta, hlaupa og hlaupa, hraðar og hraðar, hærra og hærra,
lengur og lengur, meira og meira, smátt og smátt, tala og tala, tveir og tveir.
Spænska
Með samtengingunni y (e) [kjarnaorð+y+kjarnaorð] / [kjarna-
orð+e+kjarnaorð]
crecer y crecer (‚aukast og aukast‘), hablar y hablar (‚tala og tala‘), lavar
ERLA ERLENDSDÓTTIR OG ODDNÝ G. SVERRISDÓTTIR