Skýrslur um I. Landsfund Íhaldsflokksins og Sjálfstæðisflokksins og II.-VI. Landsfund Sjálfstæðisflokksins 1931, 1932, 1933, 1934, 1936 - 15.04.1929, Síða 36

hinnar frjálsu samkeppni. Hitt atriðið er það, að menn
sjá, að hvöt sú, sem knýr keppendurna til þátttöku, er
eiginhagsmunahvöt, en ekki umhyggja fyrir öðrum. Af
þessu draga menn svo þá ályktun, að ávextirnir hljóti að
samsvara innrætinu, afleiðingar starfsins hljóti að vera
samstæðar hugarfari því, er knúði til starfsins. En þessi
misskilningur hverfur, er menn skilja það, að í þessu efni
er enginn mismunur á verzlun, framleiðslu, vinnusölu og
hverri annarri efnahagsstarfsemi. Hvötin til starfsins er
hjá öllum eiginhagsmunir, leiðin til að fullnægja
eiginhagsmunum hjá öllum sú að byrja með því að leitast
við að fullnægja sem bezt annarra þörfum. I þessu efni
er enginn munur á bóndanum og kaupmanninum.
Mjólkurbóndinn í Mosfellssveit verður að leggja stund á
að fullnægja sem bezt og mest mjólkurþörfum Reykja-
víkurborgara, kaupmaðurinn á Húsavík að fullnægja sem
mest og bezt vöruþörfum þingeyskra bænda. Báðir gjöra
það sjálfs sín vegna, síns heimilis og skylduliðs.
Stundum verður vart þess misskilnings, að frjáls
samkeppni í verzlun sé gagnleg og nauðsynleg fyrir
verzlunarstéttina, en ekki fyrir aðra. Þetta er öfugt. Það
eru hagsmunir skiptavinanna, sem þurfa að njóta hinnar
frjálsu samkeppni í verzlun. - Svo er á öllum sviðum
efnahagsstarfseminnar. Sérhverjum atvinnurekanda getur
vegnað vel, jafnvel betur, ef hann er laus við samkeppni
annarra. En fyrir alla neytendur og notendur framleiðslu
og annarra gæða er það verra. Tilgangi efna-
hagsstarfseminnar, að sjá fyrir fullnægingu mannlegra
gæða, verður ekki eins vel fullnægt með neinu öðru móti
og því, að sjálfsbjargarhvötin fái óhindruð að knýja
hvem einn til að vinna sem bezt fyrir aðra. I hinni
sjálfvirku vél frjálsra viðskipta er eiginhagsmunagæzlan
34