Úrval - 01.08.1956, Side 44

Svíi, sem er þaiilkunnugur frönskum
málum og franskri menningu,
svarar spurningunni:
Hvaö er að í Frakklandi?
Grein úr „Hörde Ni“,
eftir Victor Vinde.
T^F ég ætti að svara spurning-
unni, sem er fyrirsögn þess-
arargreinar, þannig að fullnægj-
andi gæti talizt, mundi ég þurfa
að skrifa sögu Frakklands síð-
asta aldarhelminginn —og það
er eklti ætlun mín. Ég er ánægð-
ur, ef mér tekst að gefa lesend-
um mínum þótt ekki sé nema
örlitla innsýn í hina frönsku
þjóðfélagsbyggingu og yfirlit
yfir atburðarrásina — í þeirri
von að þeim verði eftir á auð-
skildari þær fréttir sem berast
frá Frakklandi.
Það eru, eins og kunnugt er,
mjög skiptar skoðanir meðal
þeirra sem fjalla um vandamál
Frakklands, hvort sem það eru
Frakkar eða útlendingar, hvað
sé raunverulega að í Frakk-
landi. Sumir — einkum menn af
yngri kynslóðinni — leggja á-
herzlu á stöðnunina í efna-
hagsmálunum og fólksfækkun-
ina, en aðrir, og þeir eru langt-
um fleiri, skella skuldinni á
stjórnskipulagið. Við skulum
láta efnahagsmálin og fólks-
fækkunina liggja milli hluta í
bili og athuga fyrst hina hefð-
bundnu skoðun um galla stjórn-
skipulagsins. Það er augljóst, að
ef unnt væri að koma á stjórn-
skipulagi — stjórnarskrá —
sem kæmi fótum undir sterka
ríkisstjórn, þá mundi að
minnsta kosti helmingur af öll-
um vandamálum frönsku þjóð-
arinnar leysast. En hvernig
stendur þá á því að hinum áköfu
stjórnarbótarsinnum hefur ekki
tekizt, þi'átt fyrir þriggja ára-
tuga þrotlaust erfiði, að finna
slíkt stjórnarkerfi ? Er orsakar-
innar kannski að leita einhvers
staðar annars staðar?
Margir reyna að afgreiða
málið með því að skella skuld-
inni á þjóðareinkennin og í engu
landi hefur hugmyndin um þjóð-
areinkenni haft jafn örlagarík
áhrif og í Frakklandi. Þessi hug-
mynd skaut, eins og kunnugt er,
upp kollinum hér og þar í
Evrópu á síðari helming nítj-
ándu aldar og blómstraði í
nokkra áratugi, en varð síðan
sjálfdauð vegna þess að hana
skorti allan veruleikagrundvöll.
En á franskri grund, þar sem
hún nærðist af hinni sterku