Úrval - 01.08.1956, Síða 69

„GAGNSLAUS" LYF LÆKNA SJÚKDÓMA
67
við þá staði’eynd, að mikið af
þeim lyfjum, sem notuð eru og
talin búa yfir læknisdómi, hafa
í rauninni alls ekki þá eiginleika,
sem við tileinkum þeim. I öðru
lagi fáum við enn einu sinni
staðfestingu á því, að maðurinn
er í hæsta móta undarleg vera,
en ekki aðeins vél, sem þarfn-
ast vissra efna til viðhalds og
orkugjafar. Ef svo væri, mundi
þurfa meira en áhrifalausa töflu
til þess að breyta heilsufari
hans og líðan. Loks er augljóst,
að möguleikar lækna til að ná á-
rangri með lyfjagjöf, eru drjúg-
um meiri en hingað til hefur
verið talið. í þriðja hvert skipti
geta þeir, að minnsta kosti
skamma hríð, náð árangri, þótt
lyfið sem þeir nota sé vita á-
hrifalaust. Þegar þar við bætast
hinir mörgu sjúkdómar, sem
raunverulega er hægt að lækna
með áhrifaríkum lyfjum, hlýtur
meðaltalsútkoman að verða góð.
Við Harvardháskólann í
Bandaríkjunum hefur dr. Henry
K. Beecher, forstöðumaður
svæfingadeildarinnar, haft þessi
mál til rannsóknar. Árið 1954
byrjaði hann rannsóknir og til-
raunir á sjúklingum, sem höfðu
þráláta og sára verki í örum
eftir uppskurði. Sjúklingunum
voru gefnar töflur, sem ekki
voru í nein kvalastillandi efni.
Af fyrsta skammtinum, sem
nokkur hluti sjúklinganna fékk,
losnaði helmingurinn að mestu
við verkina, en af öðrum
skammtinum aðeins 40%, og
eftir fleiri skammta fækkaði
þeim enn nokkuð, en röskur
þriðjungur hafði þó áfram nokk-
urt gagn af lyfinu, að minnsta
kosti öðru hverju. Röskur þriðj-
ungur fann á hinn bóginn aldrei
nein áhrif. Allt í allt fundu þó
69% sjúklinganna einhver áhrif
í eitt eða fleiri skipti.
Með öðrum orðum: Það eitt
að læknirinn réttir sjúklingnum
töflu og segir: ,,Takið þetta, það
bætir!“ hefur þau áhrif, að sár-
ir verkir hverfa hjá tveim af
hverjum þrem sjúklingum að
meðaltali. Hin sálrænu áhrif
nægja til þess að breyta á ein-
hvern hátt efnaskiptunum í lík-
amanum. Aðeins þriðjungur
þeirra virðist ónæmur fyrir
þeim áhrifamætti, sem stafar
frá mönnunum í hvítu kirtlun-
um. Ekki virðist vera neinn
munur á kynjunum í þessu til-
liti.
Ekki virðist greindin heldur
ráða neinu. Aftur á móti virð-
ist skapgerðin skipta nokkru
máli. Þeir sem voru viðkvæmir
í lund, virtust næmari fyrir á-
hrifum óvirkra lyfja. Hinir
sömu menn höfðu raunar einnig
meiri not af morfíni til að stilla
kvalir en aðrir. Af því verður
að draga þá ályktun, að um-
fram hin eiginlegu kvalastill-
andi áhrif morfínsins og ann-
arra deyfilyf ja, hafi taka þeirra
einnig sálræn áhrif í þá átt að
stilla kvalir.
Af framansögðu má þó engan
veginn draga. þá ályktun, að hin