Læknaneminn - 01.10.1993, Qupperneq 11

helminga með Miiller-Hinlon broði. Sýklinum sem
frá sjúklingnum ræktaðist er síðan bætt í tilraunaglösin
og þau höfð í hitaskáp í 18-24 klst. Hömlunartíter er
síðan lesinn af síðasta glasinu er hemur vöxt sýkilsins
(Mynd 1). Síðan eru sýni tekin tír glösunum og þeim
strokið á agarskálar sem aí'tur eru hafðar í hitaskáp í
18-24 tíma og þá lesinn drápstíter á saina liátt.
Sýnt hefur verið fram á að sermiþynningarpróf
megi nota til stjórnunar meðferðar sjúklinga með
blóðsýkingu af völdum Gramneikvæðra stafbaktería,
beinsýkingu og hjai taþelsbólgu. Slefnt er að því að
lægra gildi (l'yrir lyfjagjöf) sé a 1/2 og hærra gildið
(eftir lyfjagjöf) sé & 1/8.
LÉLEG EÐA ENGIN ,)SVÖRUN“ VIÐ MEÐFERÐ
Sýklalyfjtuneðferð ber ekki ætíð tilætlaðan árangur
jafnvel þótt memi telji sig hafa greint sjúkdóminn rétt
og valið rétta meðferð. Ymsar ástæður ber þá að hal'a
í huga og eru þær helstu nefndar í Töflu 5. Vægi
þeirra er mismikið og fer að sjálfsögðu eftir klíiúskum
aðstæðum hverju simú en rétt er þó að hafa í huga að
lokuð ígerð sem ekki hefur tekist að lúeypa út og röng
sjúkdómsgreining eru mun algengari ástæður en rangt
valið lyf eða ónógur lyfjaskanuntur.
NOKKUR ATRIÐI UM EINSTÖK LYF OG
LYFJAFLOKKA
Hér verður getið nokkurra nýlegra og nýna lyfja
og lyfjaflokka. Uniræða þessi er engan veginn
Tafla 5. Nokkrar algengar ástœður þess að sýkla-
lyfjaineðferð ber ekki árangur.
Röng greining (lungnainfarction, hjartabilun, krabbamein,
o.s.frv.)
Orsök önnur en bakteríur (veiiur, sveppir, o.s.frv.)
Lokun hols líffæris (td. berkju) af völdum æxlis eða
aðskotahlutar
Lyfjahiti
Lokuð ígerð (intraabdominal abscess, empyema)
Onæmir sýklar (pneumókokkar, staphýlókokkar,
Pseudoinonas, Klebsiella, o.fl.)
Hægur bati í vannærðum sj. með langvinna alvarlega sjd.
Ný sýking (superinfection)
Ónógur lyfjaskammtur
Fylgivandamál (endocarditis)
tæmandi og er eingöngu drepið á nokknr ný atriði sem
kumia að verða til gagns við klínisk störf.
CEF ALÓSPORÍN
Fáir lyfjaflokkar hafa þanist jafnhratt út og
cefalósporín. Eins og kunnugt er er þeim skipt í
kynslóðir eða raðir eftir aldri og virkni. Eru þau elstu
og mjóvhkustu af fyrstu kynslóð en þau yngstu og
breiðvirkustu af lúmú þriðju. í Töflu 6 er listi yfir þau
cefalósporín sem eru á markaði hérlendis, virkni
þeirra, hehningunartíma og algenga skammta.
Helstu kostir breiðvirkra cefalósporína eru mjög
breitt verkunarsvið gegn Gramneikvæðum
stafbakteríum og góð lyfjaþéttni í mænuvökva.
Verkunannynstur þeirra á Gramneikvæða sýkla er
svipað og amínóglýcósíða en tíðni alvarlegra
aukaverkana lúns vegar talsvert minni. Þau hafa
gjörbreytt meðferð og horfum við meðferð
heilalúnmubólgu, einkum af völdmn Gramneikvæðra
sýkla, s.s. Haemophilus influenzae. Eitt þeirra,
ceftríaxón, hefur mjög langan helmingunartíma (8-9
klst.) og gerir það einskömmtun lyfsins inögulega án
þess að lyfjaþéttni falli niður fyrir hammörk algengra
Tafla 6. Cefalósporín á markaði á íslandi.
l.kynslóð verkun kfklst) skömmtun
Cefradín (Velosef®) Gramjákvæðir kokkar, 0.9-1.0 lgx4
Cefalexín (Keflex®) E. coli, K. pneumoniae. 1.3 lg x 4
Cefazólín (Kefzol®) indol- Proteus 1.8 lg x 3
2. kynslóð
Cefamandól (Mandokef®) 0.8 lg x 4
Cefúroxím (Zinacef®) + H. influenzae 1.5 1.5g x 3
3. kynslóð
Cefótaxím (Claforan®) + aðrir Gramneikvæðir 1.1 lgx4
Ceftríaxói (Rocephalin®) stafir 8.0 lgx 1
Ceftazidím (Fortum®) + P. aeruginosa 1.8 lgx3
LÆKNANEMINN 2 1993 46. ílrg.
9