Læknaneminn - 01.10.1993, Qupperneq 29

Meðalaldur lækna mun því hækka í flestum löndum
V.-Evrópu á næstu áratugum. Jafnframt munu
læknaskólar halda áfram að takmarka fjölda útskrifaðra
lækna og reyndar er ráðgert að útskriftum þeirra fækki
um 30% á næstu 10 árum.
KONUR í LÆKNASTÉTT
Konum í læknastétt mun halda áfram að fjölga. í
dag eru konur 28% lækna í V.-Evrópu. Lægst er
hlutfallið á íslandi, tæp 19%, en hæst í Portúgal, um
47%. Um aldamót verða konur 33% lækna í V.-
Evrópu, 28% á íslandi.
í Bretlandi hefur verið gerð óformleg könnun á
gengi karla og kvenna í læknastétt. í ljós kom að
konumar vom með hærri meðaleinkunn en karlamir.
Þær þykja einnig standa sig betur sem aðstoðarlæknar
en þegar kemur að veitingu á sérfræðistöðum hallar
mjög á konumar. Einnig kom fram að algengt er að
breskir kvenlæknar gegni störfum sem ekki
samræmist þeirri menntun sem þeir hafa aflað sér. Þá
kom fram að til þess að konur geti staðið jafnfætis
körlum varðandi stöðuveitingar þurfi að koma á
sveigjanlegri vinnutíma. Þannig væri unnt að gera
konum kleift að eiga fjölskyldulíf og stunda jafnframt
læknisfræði. Helsti Achillesarhæll breskra kvenna er
að þær eiga erfiðara með að helga sig starfinu heldur en
karlmcnn. Rætt var um að hugsanlega myndu konur
sækjast frekar eftir hlutastörfum í framtíðinni og
jafnvel deila sérfræðingsstöðum með öðrum.
FJÖLDI ÍBÚA Á HVERN LÆKNI
Hlutfall lækna og íbúa er talsvert mismunandi í
V.-Evrópu. Á írlandi eru t.d. 628 íbúar um hvern
lækni, á Bretlandi 562 og í Hollandi 492. Þessi lönd
skera sig úr með það hversu margir íbúar eru á hvem
lækni. Á hinn bóginn em aðeins 248 íbúar um hvem
lækni á Ítalíu og 296 á Spáni. Annars staðar í V.-
Evrópu er hlutfallið einn læknir á u.þ.b. 350 íbúa. Á
Islandi eru um 340 íbúar um hvem starfandi lækni.
Ef 80% íslenskra lækna sem starfa erlendis kæmu
heim án þess að aðrir fæm utan í staðinn væm aðeins
um 240 íbúar um hvem lækni en það væri lægsta
hlutfallið í allri V.-Evrópu.
BÚFERLAFLUTNINGAR LÆKNA
I könnun PWG var ekki gert ráð fyrir að læknar
nýfrjálsrar A.-Evrópu og fyrrum Sovétríkjanna kynnu
LÆKNANEMINN 2 1993 46. árg.
Mynd 1. Búseta lœkna og kandídata eftir aldurs-
hópum 31. des. 1992. ■ Erlendis. 13 Á íslandi.
að ílýja bágborin kjör heima fyrir og sækjast eftir
störfum í V.-Evrópu. Mjög erfitt er að gera sér grein
fyrir fjölda lækna í þessum löndum þar sem haldgóðar
upplýsingar skortir. í fyrrum Sovétríkjunum einum
er tahð að séu jafnmargir læknar og í V.-Evrópu allri.
Álitið er að þar séu u.þ.b. 230 íbúar um hvem lækni.
Lítið hefur verið um búferlaflutninga meðal
evrópskra lækna undanfama áratugi. Ekki er búist
við því að sameining Evrópu muni breyta miklu þar
um. Það er vel þekkt staðreynd að flestir læknar kjósa
að vinna í sínu heimalandi eða þar sem þeir hafa aflað
sér læknismenntunar.
AT VINNUHORFUR LÆKNA
Á ÍSLANDI NÆSTU ÁRATUGI
Á fyrmefndri ráðstefnu um atvinnumál lækna í
Evrópu (“European Manpower Symposium”) var
kynnt spá um atvinnuástand íslenskra lækna næstu
tvo áratugina (4). Sú spá er m.a. unnin eftir skýrslum
SNAPS-nefndarinnar (5).
Hinn 31. desember 1992 vom íslenskir læknar
1308 talsins og vora 875 (66.9%) þeirra búsettir á
íslandi, þar af tæplega 800 við störf, en erlendis vora
433 (34.1%). Af þeim sem vora erlendis vora 53.1 %
í Svíþjóð, 24,7% í Bandaríkjunum og hinir dreifðust
um nokkur önnur lönd (mynd 1)(6).
Liðlega 400 íslenskir læknar era búsettir erlendis
og er áætlað að um 100 þeirra séu sestir þar að.
í nýlegri grein Sveins Magnússonar læknis kemur
fram að flestir íslenskir læknar ljúka sémámi um 35
27