Læknaneminn - 01.10.1993, Page 57

Læknaneminn - 01.10.1993, Page 57
HEIMILDIR Til þess að auðvelda heilsuvemd af þessu tagi er árangursríkast að nota vandaliðaða sjúkraskrá, en slík skráningaraðferð minnir lækninn og aðra sjálfkrafa á viss atriði í heilsuverndinni. A þennan hátt er heilsuvemdin ekki “sérpakki” innan starfseminnar heldur hluti af daglegri, kerfisbundinni vinnu á heilsugæslustöðimii (31). LOKAORÐ Heilsuvemd er mjög yfirgripsmikið verkefni og ekki sjálfgefið að allir hafi fullkomna yfirsýn yfir það. Hér að framan hefur því verið stiklað á stóra og reynt að skapa heillega mynd af heilsuvemd. Ljóst er að heilsuvernd er stunduð af mörgum starfsstéttum, hópum, félögum og einstaklingum þjóðfélagsins. Enda þótt kveðið sé á um það í reglugerðum að starfsfólk heilsugæslustöðva hafi umsjóti með tilteknum hluta heilsuverndar, er hún stunduð af starfsfólki í nær öllum sérgreinum læknisfræðinnar en á mismunandi stigum. I gramiskólum hefur þótt óráðlegt að gera heilbrigðisfræðslu að sérstakri kennslugrein, en leitast við að efla heilbrigðisvimnd kemiara og nemenda og sameina hana aimarri fræðslu (32). A sama hátt er heilsuvemd hluti læknisfræðinnar, en það þýðir að hún verður ekki kennd í einu afmörkuðu fræðasviði innan læknadeildar heldur nátengd kennslu iiman flestra greina hemiar. Vísindamenn hafa lengi glímt við gátuna hvers vegna risaaeðlur urðu aldauða. Þær era taldar hafa lifað á þessari jörð í um 250 milljónir ára áður en þær hurfu af sjónarsviðinu. Maðurimi (Homo sapiens) hefur hins vegar verið að þróast í sína núverandi mynd á aðeins 150 þúsund áram, en hann sér nú fram á tortímingu sína, verði ekki gripið úl róttækra forvama. Þessi þróun hefur einkum verið vegna mikillar fólksfjölgunar og þeirrar staðreyndar að “framfarir” hafa að sumu leyti leitt okkm í ógöngur eins og lýst er svo vel í bókimii “Umbúðaþjóðfélagið” (33). Útlitið virðist dökkt framundan, en við megum ekki gleyma því að mikið hefur áumiist á imdanfömmn áram. Því hefur verið lögð sérstök áhersla á að birta niðurstöður imilendra raimsókna og tölulegra upplýsinga á sviði heilsuvemdar í þessari samantekt. Þær niðurstöður sýna, að okkur hefur tekist að fækka hefðbundnum áhættuþáttum með aukinni þekkingu, fræðslu og breyttum viðhorfum til heilbrigðis og umhverfis. Núverandi vandi er hins vegar sá að nýjar hættur blasa við og því nauðsynlegt að bregðast við þehn sem fyrst. 0 1. Pétursson P. Heilbrigði. Heilbrigðismál 1991; 3: 18- 23. 2. Lee PR, Franks PE. Health and Disease in the Community. In: Fry J, ed. Primary Care. London: William Heinemann Medical Books Ldt 1980: 3-34. 3. Meadows DH, Meadows DL, Randers J, Behrens III WW. The Limits to Growth. New York: Universe Books, Publishers, 1972. 4. Caldicott H. If You Love This Planet A Plan to Heal tlie Earth. New York: W.W. Norton & Company, 1992. 5. Nadakavukaren A. Man & Enviroment A Health Perspective. 3. útg. Illions: Waveland Press, 1990. 6. Haglund BJA. Community Diagnosis and Prevention. A cross-sectional study as a tool for the community diagnosis process with special reference to cardiovascular risk factors. Stockholm: Almqvist & Wiksell International, 1985. 7. Carson R. Raddir vorsins þagna. (í þýð. Gísla Ólafssonar) Reykjavík: Almenna bókafélagið, 1965. 8. Sigurðsson P. Forvöm, greining langvinnra sjúkdóma og eftirlit með þeim. Samvinnuverkefni Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar og nokkurra aðildarþjóða Læknablaðið 1983; 69: 217-33. 9. WHO Regional Office for Europe. Countrywide integrated noncommunicable diseases intervention program (CINDI). Report on tlie consultation on CINDI policy development in Iceland. Reykjavík 8-9 April 1992. 10. Bentsen BG, Bruusgaard D, Evensen ÁR, Fugelli P, Aaraas I. Aiimennmedisin. Fag og praksis. Oslo: Gyldendal Norsk Forlag, 1991. 11. FowlerG. Prevention. In: Fry J, Hasler J, eds. Primary Health Care 2000, Edinburgh: Churchill Livingstone, 1986: 65-83. 12. Tulinius H. Faraldsfræði og heilsuvernd. Háskóli fslands, Háskólaútgáfan, 1989. 13. íslensk heilbrigðisáætlun. Þingsályktun samþykktá Alþingi 19. mars 1991. Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið. Oddi hf. 1992. 14. World Health Organization. Targets for Health for AII. Regional Office for Europe, Copenhagen 1985. 15. Ólafsson Ó. Forvamir og forgangsröðun í heilbrigðisþjónustu. Heilbrigðisskýrslur. Fylgirit 1993 nr 2. Landlæknisembættið. 16. Reykdal S, Blöndal Þ. Tóbaksnautn í læknadeild - venjurog viðhorf. Læknaneminn 1989; 42: 53-8. 17. Sigfússon N, Sigvaldason H, Guðmundsdóttirll, Stefánsdóttir I, Steingrímsdóttir L, Þorsteinsson Þ, Sigurðsson G. Breytingar á tíðni kransæðastífiu og kransæðadauðsfalla á íslandi. Tengsl við áhættuþætti og mataræði. Læknablaðið 1991; 77: 49-58. 18. Guðmundsson Ó. Tíminn og tárið. Islendingarog LÆKNANEMINN 2 1993 46. árg. 55

x

Læknaneminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.