Læknaneminn - 01.10.1994, Blaðsíða 11

Mynd 1. Safnast saman við brynvarða bílinn
hennar Patriciu.
Mynd2. Lítill drengur á götu íMostar. I baksýn
sést varnarveggur fyrir eina hliðargötuna.
eftirlitsmanna Sameinuðu Þjóðanna (UNMOs). Þeir
eru staðsettir ofarlega í borginni. Þeir ráða yfir
aflmiklum sjónauka og með honum sjáum við enn
betur skemmdirnar á húsþökunum. Það er varla eitt
einasta húsþak heilt.
Flestir búa í kjöllurum eða á fyrstu hæð þeirra húsa
sem enn eru uppistandandi. Allt að tíu manns deila
saman herbergi. Hjálparstofnanir hafa aðstoðað við
að setja upp viðar- og kolakyndingu í sumar
byggingarnar. Kerfi til að leiða reykinn út er stórt
vandamál og því er engin kynding í sumum
kjöllurunum. Margir hverjir eru lekir og einungis
hluti íbúanna hafa rúm, sumir hafa ekki einu sinni
dýnu. Slæmar öndunarfærasýkingar eru algengar
hjá þeim sem sofa á röku gólfinu.
Við höldum stuttan fund með UNMOs í skurði á
bak við bygginguna þeirra.
Þeir hafa verið beðnir um að aðstoða ófríska konu
til að komast á spítalann þegar að fæðingu kemur.
Konan býr á afskekktum stað vestan við borgina.
Einungis einn sjúkrabíll er nothæfur, hinir hafa flestir
skemmst í flugskeytaárásum.
Mikillskorturerágasolíuogbensíniogsjúkrabíllinn
því bara notaður til lífsnauðsynlegra flutninga. Taka
þarf ákvörðun um hvernig sé best að standa að
flutningunum. Aðalvandamáliðerhvernigkonaneigi
að koma boðum til UNMOs þegar hún þarf á aðstoð
að halda. Strax á eftir þarf hún að komast heim því
konur eru útskrifaðar tveim klukkustundum eftir
fæðingu, vegna skorts á sjúkrarúmum.
UNMOs hafa lofað að sýna okkur leiðina til Bielo
Polie sem er þorp norður af Mostar. Svæðið er þakið
jarðsprengjum og því mjög hættulegt ókunnum.
Skothríð frá leyniskyttum dynur á bílinn á leiðinni út
úr borginni.
Við höldum fyrst á fund sveitarstjórnarinnar (il að
ræða möguleika á að flytja útsæði og fræ til þorpsins.
Vegna hættu á árásum á leiðinni frá Mostar hefur
reynst nær ómögulegt að finna leið sem er sæmilega
örugg fyrir óbrynvarða trukka. A fundinum kemur í
ljós að öll vöruhús eru á víglínunni og því of hættuiegt
aðaffermatrukkanaþar.Leiðintil miðhlutaMostarer
aðeins notuð á nóttunni og þá ekið ljóslaust. Við
finnum enga viðunandi lausn aðra en dreifingu
matvæla úr lofti. Sveitarstjórnin lýsir yfir óánægju
sinni með hana. Mestaf birgðunum sem varpað hefur
verið úr lofti nýlega hafa lent í höndum Serba. Margir
hafa slasast þegar matvæli voru sótt inn á
jarðsprengjusvæði. Auk þess sem hluti af íbúunum
náði meiru af birgðum en aðrir og urðu talsverðar
óeirðir vegna þessa. Við erum vonsvikin yfir þessari
niðurstöðu. A svæðinu er töluvert af Iandi sem óhætl
væri að rækta og því er mikill áhugi á aðstoð í formi
fræja og útsæðis.
Við hittum lækninn í sjúkraskýlinu. Hann er
ágætlega birgur en vantar gasolíu á rafstöðina. Patricia
og Mikael eru að rey na að semja um leyfi frá Króatíuher
til að flytja gasolíu inn á svæðið til notkunar fyrir
heilsugæsluna. Illa gengur að fá leyfi því litið er á
gasolíu sem hernaðargagn. Hann segir okkur að kona
sem var að því komin að eiga sitt þriðja barn hafi farið
LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.
9