Læknaneminn - 01.10.1994, Síða 30

Mynd 9. D.H.sjúklingur með þyrpingu aflitlum
vessablöðrum sem klœja mikið.
Meðferð
Staðbundin meðferð með barksterum er oftast
nægj anleg en stundum þarf þó kerfismeðferð (per os)
með sterum. Þrálát útbrot í hársverði og andliti geta
stundum lagast viðhúðflutning fráfrískri húð. Dapson
og súlfalyf gagnast stundum í þrálátum tilvikum.
IV. DERMATITIS HERPETIFORMIS
(HRINGBLÖÐRUBÓLA)
Dermatitis herpetiformis (D.H.) er fremur
óvenjulegur útbrotasjúkdómur sem veldur miklum
svíðandi kláða, endurteknum örðum og blöðrum seni
eru samhverfar.
Sjúkdómafræði
HLA-B8 finnst hjá 85-90% D.H. sjúklinga og
jafnvel enn fleiri hafa DRw3. Sjúklingarmeð gluten-
ofnæmi í þörmum en ekki D.H. hafa sömu HLA
flokkun. Kornlaga (granular) mótefni sést í totum
(papillum) leðurhúðar við beina ónæmisflúrskímu í
sjúkri og frískri húð (Mynd 7). Oftast er um IgA að
ræða þó IgM og IgG finnist stundum. C3 séststundum
ítotum leðurhúðar íog viðhúðbreytingar. Sumir D.H
sjúklingar hafa sjálfsmótefni, sér í lagi andskjald-
kirtilsmótefni, andnetjumótefni (antireticulin ab)
andgluten og andgliadinmótefni. Einkennalaus
maga- og garnasjúkdómur er mjög algengur hjá
D.H.sjúklingum. Oftast er um totuvisnun (viilous
atrophy) í ásgirni (jejunum) að ræða sem talin er af
völdum glutenóþols. Iðramein af völdum gluten-
óþols (coeliaci) veldur garnabreytingum sem eru
óaðgreinanlegarfrá garnabreytingum D.H. þráttfyrir
Mynd 10. Ristill (herpes zoster): I sumum
tilvikum getur ristill einkennst afstórum blöðrum
þó önnur form séu algengari.
að hlutverk glutens sé óumdeilanlegt í sjúkdómsmynd
D.H. er ekki enn vitað nákvæmlega hvert það hlutverk
er. D.H. mótefnavakinn er ennþá ekki þekktur.
Útlit
D.H. kemur aðallega á aldrinum 20-55 þó einstaka
barn hafi greinst. Börn undir 5 ára greinast þó
sjaldnast. Um helmingi fleiri karlar en konurfá D.H.
Upphaf sjúkdómsins ber stundum brátt að. í öðrum
tilvikum kemur sjúkdómurinn smátt og smátt. Kláði
er yfirleitt fyrsta einkennið en í húðinni sjást rauðir
örður (papulur), þinur (urtica) eða þyrping af litlum
blöðrum sem oftast klæja það mikið að blöðrurnar
klórast burt mjög fljótt. Blöðrumyndunin er oftast
samhverf og eru blöðrurnar yfirleitt litlar og mjög
blaðranna er oftast á olnbogum, hnjám og rasskinnunt
eða neðst á baki (Mynd 8). Eins og nafn sjúkdómsins
Mynd 11. Blöðru-kossageit af völdum
klasabakteria (impetigo bullosa) áfingri.
28
LÆKNANEMINN 2 1994 47. árg.